Aardgasvrij wonen

In het Klimaatakkoord van Parijs is de afspraak gemaakt om de temperatuurstijging op aarde te beperken tot maximaal 2 graden. Dat is nodig om klimaatverandering tegen te gaan. Daarom moet de CO₂-uitstoot in 2050 ongeveer 90% lager zijn dan in 1990.

Bijna iedereen in Nederland gebruikt aardgas voor verwarming, warm water en koken. Dat zorgt voor een flinke CO₂-uitstoot. In Nederland hebben we daarom afgesproken dat we stap voor stap naar een schone en duurzame toekomst gaan. In 2050 gebruiken we geen aardgas meer om huizen en gebouwen te verwarmen.

Ook de aardbevingen door aardgaswinning in Groningen zijn een belangrijke reden om de aardgaswinning in Nederland te stoppen.

Het klopt dat aardgas schoner is dan kolen of olie. Maar aardgas is niet duurzaam. Als wij de klimaatdoelstellingen willen halen, moeten we stoppen met het gebruik van alle fossiele brandstoffen, dus ook aardgas. Want ook bij de verbranding van aardgas komt CO₂ vrij.

De Transitievisie Warmte is een plan waarin staat hoe de gemeente uiteindelijk aardgasvrij kan worden. Hiermee geven we richting, zodat het voor iedereen duidelijk is hoe we de overstap naar aardgasvrij wonen kunnen maken. Elke gemeente in Nederland moest uiterlijk eind 2021 een Transitievisie Warmte hebben.

De Transitievisie Warmte laat zien wat per wijk of buurt de meest logische alternatieven zijn en wat er nodig is om uiteindelijk aardgasvrij te worden. Komt er één oplossing voor de hele buurt? Moet er nog veel geïsoleerd worden? Is een warmtenet een mogelijkheid of is het slimmer om de overstap naar aardgasvrij wonen voor elke woning apart te regelen, bijvoorbeeld via warmtepompen?

In de Transitievisie Warmte staat ook in welke wijken of buurten we willen beginnen. Tot slot staat erin op welke manier we dat willen doen en hoe we iedereen daarbij betrekken.

Binnenkort gaan we aan de slag met het updaten en verder uitwerken van de Transitievisie warmte in het Warmteprogramma. Dit Warmteprogramma moet uiterlijk 31 december 2026 zijn vastgesteld door het college van burgemeester en wethouders.

Bij de totstandkoming van de Transitievisie Warmte zijn inwoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties op verschillende manieren betrokken. Bijvoorbeeld met vragenlijsten en (online) bijeenkomsten. We hebben gevraagd wat u belangrijk vindt. We lieten de mogelijkheden zien. En er konden vragen gesteld worden.

Na de Transitievisie Warmte volgen uitvoeringsplannen per wijk. In het wijkuitvoeringsplan bepalen we als gemeente samen met inwoners en andere gebouweigenaren welk alternatieve warmtevoorziening het beste past bij die wijk. Na vaststelling van het wijkuitvoeringsplan kan het nog 10 jaar duren voordat de wijk daadwerkelijk aardgasvrij is.

De gemeente heeft van de Rijksoverheid de regierol gekregen in de warmtetransitie. Dat betekent dat wij de overstap naar aardgasvrij wonen in goede banen moeten leiden. We zijn begonnen met  een algemeen plan, de Transitievisie Warmte, en zullen daarna voor elke wijk een apart plan maken om uiteindelijk van het aardgas af te gaan. Dit doen we in overleg met iedereen die daarbij betrokken is: inwoners, woningcorporatie, bedrijven, maatschappelijke organisaties en de netbeheerder.

De gemeente trekt samen op met alle andere Zeeuwse gemeenten. Alle gemeenten doorlopen gelijktijdig hetzelfde traject.

We maken een technische analyse en vragen wat inwoners en relevante organisaties belangrijk vinden. Op basis daarvan kijken we in welke wijken of buurten het logisch is om te starten. In veel wijken moeten de woningen eerst geïsoleerd worden, als tussenstap naar aardgasvrij. Het hangt van veel factoren af welke wijk als eerste van het gas af kan gaan. Hier gaan we nog mee aan de slag, en daarbij zullen inwoners en relevante organisaties betrokken worden.

De verwarming van kantoren, bedrijfspanden en maatschappelijk vastgoed (scholen, zorginstellingen etc.) valt ook onder de Transitievisie Warmte. Kantoren moesten bovendien al in 2023 energielabel C hebben en in 2030 energielabel A. De industrie valt buiten de Transitievisie Warmte, daar zijn aparte afspraken gemaakt over verduurzaming.

Op hoofdlijnen zijn er drie alternatieven voor aardgas: een warmtenet, volledig elektrisch (all-electric) en duurzaam gas. Met een warmtenet kun je een hele wijk, buurt of flat in één keer aardgasvrij maken. Er moet dan wel een geschikte warmtebron zijn om het warmtenet te voeden, zoals aardwarmte of restwarmte. Bij volledig elektrische oplossingen wordt gewerkt met een warmtepomp per woning, bij voorkeur in combinatie met zonnepanelen om de benodigde elektriciteit op te wekken. Een voorwaarde hiervoor is nog wel dat de woning zeer goed is geïsoleerd. Voor woningen waar de eerste twee alternatieven niet haalbaar zijn, is duurzaam gas in beeld: groen gas of in de toekomst mogelijk waterstof.

Op dit moment vormen netcongestie, en de zeer beperkte beschikbaarheid van duurzaam gas en waterstof voor het verwarmen van woningen een belemmering in het maken en uitvoeren van concrete plannen.

Voorlopig is er geen verplichting om van het aardgas af te gaan. Bent u eigenaar van een woning, dan kunt u zelf beslissen welke duurzame energievoorziening uw voorkeur heeft en wanneer u overstapt. Bent u huurder bij een woningcorporatie dan loopt het via de woningcorporatie.

Is de cv-ketel stuk of aan vervanging toe? Afhankelijk van hoe goed uw woning is geïsoleerd kunt u een keuze maken.

Goed geïsoleerde woning

Als u een goed geïsoleerde woning heeft met (minimaal) HR++ glas, kunt u overwegen over te stappen op een warmtepomp. U zou dan mogelijk helemaal geen gas meer nodig hebben als u ook elektrisch kookt. De gasaansluiting kan gratis weggehaald worden en daarmee vervallen ook de kosten voor vastrecht van de gasaansluiting. Check op deze onafhankelijke website of uw woning geschikt is: Volledige warmtepomp: huis zonder aardgas | Milieu Centraal.

Redelijk geïsoleerde woning

Voor woningen die wel geïsoleerd zijn, maar niet zo goed als nieuwe woningen, is een hybride warmtepomp mogelijk een goede tussenoplossing richting aardgasvrij. De hybride warmtepomp is een erg interessante optie wanneer u met een relatief lage investering eenvoudig uw gasverbruik flink wilt verlagen.

De meeste buurten en wijken zullen de komende 10 tot 15 jaar nog niet aardgasvrij worden. De hybride installatie bestaat uit een cv ketel (dat kan eventueel uw bestaande ketel zijn als deze nog goed is) en een hybride warmtepomp. De warmtepomp neemt de functie van de cv ketel voor 80-95% over. De cv ketel verwarmt nog wel het tapwater in de badkamer en keuken. Alleen wanneer het buiten rond het vriespunt of lager wordt, verwarmt de cv ketel de ruimtes in de woning. Door de uitgekiende installatie is het voordeliger om op dat moment met gas uw woning te verwarmen. Met de hybride installatie bespaart u dus op uw gasgebruik, ook als u nog niet volledig kunt overstappen op een aardgasvrije optie. Check op deze onafhankelijke website of uw woning geschikt is: Hybride warmtepomp: duurzaam met minder gas | Milieu Centraal.

Slecht geïsoleerde woning

Op Milieu Centraal is een stappenplan te vinden om uw woning stapje voor stapje gereed te maken voor aardgasvrij: Stappenplan aardgasvrij wonen | Milieu Centraal. Als de cv-ketel op korte termijn vervangen moet worden en uw woning is nog niet geschikt voor een (hybride) warmtepomp en u kunt of wilt uw woning daar niet geschikt voor maken, dan neemt u een nieuwe cv-ketel (huur of koop). De meeste buurten en wijken zullen de komende 10 tot 15 jaar nog niet aardgasvrij worden. Moderne hoog-rendement (hr) cv-ketels zijn veel zuiniger dan oude cv-ketels.

De overstap naar aardgasvrij wonen is het makkelijkst en meest betaalbaar als u dat op een logisch moment doet. Voor de meeste huizen is het logisch om de overstap stap voor stap te doen.

Heeft u plannen om uw keuken te verbouwen? Kies dan voor koken op inductie. Bent u van plan om uw huis te verbouwen? Neem dan meteen ook isolatie mee. Wilt u de kozijnen gaan schilderen? Kijk dan zeker of HR++ glas mogelijk is.

Als u al een goed geïsoleerd huis heeft, kunt u ook nadenken over een warmtepomp. Ook kunt u zonnepanelen op uw dak leggen en uw eigen energie opwekken. Zo kunt u alvast beginnen met de voorbereidingen voor aardgasvrij wonen.

Nieuwbouw is altijd aardgasvrij. Dat is landelijke regelgeving. Voor nieuwbouw zijn er voldoende alternatieven om huizen te verwarmen zonder aardgas.

De (bij)stook van biomassa om warmte op te wekken is duurzaam als het bijvoorbeeld gaat om snoeiafval van de groenvoorziening van de gemeente. Maar als we ver weg hout gaan kappen en hiernaartoe verschepen, is het minder duurzaam. Deze vorm van biomassa zien we niet als een goed alternatief voor aardgas.

De gemeente gaat niet over de bouw van kerncentrales, dat is aan de Rijksoverheid. Kernenergie levert bovendien elektriciteit en geen warmte. De bouw van een kerncentrale kost veel tijd, dus levert vóór 2030 sowieso geen bijdrage aan de oplossing.

De overstap naar aardgasvrij wonen is op dit moment voor de meeste mensen nog kostbaar. Het kabinet wil dat het verduurzamen van de woning voor zoveel mogelijk mensen woonlastenneutraal is. Dit houdt in dat de maandelijkse lasten gelijk blijven of lager worden. Het gaat dan om energiekosten (gas, elektriciteit, warmte) en hypotheeklast of huur.

De Rijksoverheid is bezig om dit mogelijk te maken door de gemiddelde kosten voor energie te verlagen, subsidies te geven en nieuwe aantrekkelijke financieringsmogelijkheden te ontwikkelen. Nog niet alles is op orde, dat kost tijd.

De gemeente vindt het belangrijk dat iedereen mee kan doen en de aanpassingen aan de woning kan betalen. Bij het opstellen van wijkuitvoeringsplannen worden de kosten én baten goed onderzocht. We houden daarbij de ontwikkelingen van de Rijksoverheid in de gaten. En een wijkuitvoeringsplan wordt pas vastgesteld, als de gemeenteraad ziet dat de plannen haalbaar en betaalbaar zijn.

Ga hiervoor naar het Duurzaam Bouwloket.