Bestrijding overlast eikenprocessierups
Ieder jaar veroorzaakt de eikenprocessierups overlast en worden gezondheidsklachten veroorzaakt. Om deze reden bestrijdt de gemeente de eikenprocessierupsen.
In de zomermaanden kunnen in eikenbomen nesten zitten van eikenprocessierups. Eikenprocessierupsen hebben brandharen. Die brandharen kunnen vervelende klachten veroorzaken voor mens en dier.
In de maanden mei, juni en juli zijn de rupsen actief. Daarna verpoppen ze tot vlinders. Ze laten dan echter nog een hoop brandharen achter in de nesten. Die kunnen dus ook na juli nog overlast geven.
Melden overlast eikenprocessierups
De gemeente bestrijdt de overlast van de eikenprocessierups in de openbare ruimte.
Ervaart u overlast van de eikenprocessierups in de openbare ruimte? Dan kun u dat direct melden via het formulier Meldingen openbare ruimte.
Particuliere grondeigenaren zijn verantwoordelijk voor de bestrijding van de overlast op eigen terrein en in eigen bomen. Particuliere grondeigenaren kunnen ervoor kiezen om zelf een bestrijder in te schakelen. Dat kan niet via de gemeente.
Wat kunt u zelf doen?
U kunt meehelpen bij het voorkomen van de overlast door omstandigheden te scheppen voor natuurlijke vijanden van de eikenprocessierups. Bijvoorbeeld door nestkastjes op te hangen in de buurt van eikenbomen om meer vogels als koolmezen aan te trekken. Hoe meer koolmezen er zijn, hoe meer eikenprocessierupsen worden gegeten. Ook andere vogels eten de rupsen. Bij het plaatsen van een nestkastje is het van belang rekening te houden met:
- Soort nestkast, voor welke vogel is het geschikt?
- Opening van het nestkastje, plaats deze richting het noordoosten
- Plaats het nestkastje niet in een eikenboom. De rupsen gaan dan in het nestkastje zitten
- Plaats het nestkastje op een veilige plek, dus niet waar een kat bij kan of langs een drukke weg
Op de website van de vogelbescherming staan nuttige tips over het type nestkastje en het maken en plaatsen van nestkastjes.
U kunt ook heesters, bomen en bloemen planten die insecten aantrekken. Bepaalde insecten, zoals de gaasvlieg, zijn natuurlijke vijanden van de eikenprocessierups. Bovendien wordt de biodiversiteit hiermee versterkt. Een groene tuin verkleind ook nog de kans op wateroverlast en heeft een verkoelend effect.
Wat is een eikenprocessierups?
De eikenprocessierups is de larve van een nachtvlinder die haar eitjes legt in de toppen van eikenbomen waar ze overwinteren. Eerst verblijven de jonge rupsjes hoog in de boom. Na een aantal vervellingen komen groepjes rupsen samen en vormen grote nesten op de stammen van eikenbomen. Deze nesten bestaan uit een dicht spinsel van draden, brandharen, vervellingshuidjes en uitwerpselen. Vanuit hun nesten gaan de rupsen ’s nachts in optocht (processie) op zoek naar voedsel.
Wanneer bestrijden we?
De rupsen maken eind mei / begin juni hun nesten. In deze periode hebben de rupsen ook de brandharen die voor overlast zorgen. Alle eiken op openbaar terrein staan in ons beheersysteem. De eiken die dicht bij de leefomgeving staan worden preventief geïnspecteerd. We zijn begonnen met de inventarisatie van de eikenprocessierups en markeren bomen waar deze zijn aangetroffen met een lint. Vanaf 1 juli beginnen we met het opzuigen van nesten.
Aantrekken natuurlijke vijanden
De gemeente zet in op het vergroten van de biodiversiteit en hierdoor ook het aantrekken van natuurlijke vijanden van de eikenprocessierups, zoals mezen, gaasvliegen en andere insecten.
Dit doet de gemeente onder andere door plaatselijk gras ecologisch te beheren.
Behandelen en voorkomen van klachten
Het venijn van de eikenprocessierups zit in de brandharen van de rups. Een volgroeide rups heeft er ongeveer 700.000. Deze haartjes zijn met het blote oog niet te zien. De pijlvormige brandharen met weerhaakjes dringen bij aanraking gemakkelijk in de huid, ogen en luchtwegen. Contact met brandharen kan binnen een paar uur klachten veroorzaken, zoals: (hevige) jeuk, bultjes, blaasjes, roodheid en ontsteking verschijnselen die lijken op een verkoudheid: een loopneus, kriebel in de keel, hoesten, moeilijk slikken en kortademigheid rode dikke ogen braken en duizeligheid.
Zelf klachten behandelen
Het is belangrijk om te voorkomen dat de brandharen zich verder over het lichaam verspreiden. Het is daarom goed om de huid direct na blootstelling met plakband te strippen. Daarna de huid en de ogen met lauw water afspoelen. De brandharen zijn niet gemakkelijk te verwijderen uit kleding. Het beste is om kleding die in aanraking zijn gekomen met brandharen heel grondig te wassen (liefst op 60ºC).
Meestal verdwijnen de klachten binnen enkele dagen tot 2 weken vanzelf. Bij hevige jeuk kunnen middelen tegen de jeuk, zoals zalf op basis van menthol, verlichting geven. Zijn de klachten ernstiger, dan is het verstandig naar de huisarts te gaan.
Voorkomen
Gaat u naar een natuurgebied waar de eikenprocessierups voorkomt? Zorg voor goede bedekking van de hals, armen en benen en ga niet op de grond zitten. Probeer direct contact met rupsen, (oude) brandharen, spinselnesten en vervellingshuidjes zoveel mogelijk te vermijden. Maak kinderen attent op het gevaar van de eikenprocessierups. Vermijd wegen waar eikenbomen met veel eikenprocessierupsen staan.
Ook oude nesten van vorig jaar bevatten veel brandharen, die kunnen verwaaien.
Als u in uw eigen tuin te maken heeft met eikenbomen met eikenprocessierupsen, ga de rupsen dan niet zelf bestrijden. Huur een deskundig bedrijf in.