Inrichting openbare ruimte Nieuwe Haven en Turfkaai

In 2020 is een inspraakprocedure doorlopen voor de herinrichting van de Hoogstraat, Nieuwe Haven, Turfkaai, Vismarkt (gedeeltelijk) en Houtkaai (gedeeltelijk), en is het definitief ontwerp vastgesteld. Dit definitief ontwerp omvatte onder andere het herinrichten van de openbare ruimte Nieuwe Haven, Turfkaai en Houtkaai tussen de kademuur en de rijbaan. Maar met het vooruitzicht op de herstelwerkzaamheden aan de kademuur, is de openbare ruimte tussen de kademuur en de rijbaan bij de werkzaamheden in 2021–2022 niet volgens het definitief ontwerp uitgevoerd.

Begin 2025 starten de herstelwerkzaamheden aan de kademuur Nieuwe Haven, de Turfkaai en de Houtkaai. Tegelijk met de herstelwerkzaamheden richten we het openbaar gebied tussen de kademuur en de rijbaan opnieuw in. Het college heeft een nieuw ontwerp voor dit openbare gebied gemaakt waarbij het door bewoners bedachte inrichtingsplan is ingepast. Omdat het in 2020 vastgestelde ontwerp voor de herinrichting is aangepast, is het ontwerp voor de herinrichting opnieuw in de inspraak gebracht.

Participatie

Het college heeft op 30 januari 2024 aan zo’n honderd omwonenden/ondernemers rond het projectgebied een brief met een vragenlijst gestuurd. De omwonenden werden verzocht om hun wensen/ideeën voor de herinrichting met de gemeente te delen. Twaalf omwonenden hebben gereageerd.

Op 7 maart 2024 heeft het college een conceptontwerp opgesteld. Dit conceptontwerp is mede gebaseerd op:

• een ontwerp dat enkele bewoners van de Nieuwe Haven en Turfkaai zelf hebben gemaakt en ingediend;
• de ingevulde vragenlijsten en reacties van bewoners op de uitvraag van 30 januari 2024;
• het advies van het Adviesteam Ruimtelijke Kwaliteit (ARK) van december 2023, en;
• het niet uitgevoerde definitieve ontwerp van het college voor de herinrichting uit 2020.

Het conceptontwerp is op 8 maart 2024 gedeeld met de omwonenden en was ook te raadplegen op de website van de gemeente.

Op 14 maart 2024 heeft het college een informatiebijeenkomst voor omwonenden georganiseerd in de Zeeuwse Bibliotheek. Daar waren vijf belangstellenden aanwezig. Twee bewoners hebben via de mail gereageerd.

Ook heeft het college op 14 maart 2024 – samen met een bewoner van de Turfkaai – terugkoppeling gegeven aan het ARK. Vervolgens is het conceptontwerp tijdens de vergadering van het ARK gepresenteerd, waarbij het ARK op het plan heeft gereageerd.

Dit alles heeft geleid tot het voorlopig ontwerp dat van 11 april tot en met 22 mei 2024 ter inzage heeft gelegen.

Voorlopig ontwerp

Onderdelen uit het voorlopig ontwerp.

Klimaat en duurzaamheid

Een belangrijk onderdeel van het voorlopig ontwerp is het klimaatbestendiger inrichten van de leefomgeving. De aanleiding daarvoor zijn de effecten van het veranderende klimaat zoals (extreem) warm weer en weinig of juist extreem veel neerslag. De verwachting is dat we dit soort situaties steeds vaker gaan meemaken. Daar moeten we ons tijdig op inrichten. Door verharding (stenen en tegels) te vervangen door groen maken we de openbare ruimte geschikter voor wateropvang. Meer groen levert een belangrijke bijdrage aan het verminderen van de opwarming van de directe omgeving (minder hittestress) en meer biodiversiteit. Dus een fijner leefklimaat.

De gemeente wil zo duurzaam mogelijk omgaan met grondstoffen en materialen. De bestaande verharding zal daarom voor een deel worden hergebruikt en voor een deel worden vervangen door nieuwe materialen. Verharding die niet opnieuw kan worden gebruikt, zal worden afgevoerd en ergens anders als nieuwe grondstof worden toegepast.

Belangrijkste verschillen tussen het ontwerp uit 2020 en het voorlopig ontwerp

De belangrijkste verschillen tussen het ontwerp voor de inrichting uit 2020 en het voorlopig ontwerp dat ter inzage heeft gelegen, zijn hieronder beschreven.

Inrichting

Uit het participatietraject met de bewoners blijkt dat er een sterke wens leeft om van het gebied een publieke verblijfplaats te maken. Daarin wordt voorzien met een wandelpromenade, robuuste trappartijen en vier sober uitgevoerde banken.

Het voornaamste kenmerk van de locatie is het hoogteverschil tussen de bovenkant van de kademuur en de rijbaan. Gemiddeld is dit verschil zestig centimeter. Om dit verschil op te lossen is in het ontwerp een keerwand opgenomen tussen de lager gelegen promenade en de hoger gelegen groenvakken. Hiermee wordt het mogelijk de historische waardevolle kademuur – in aanzicht, detaillering en materiaal – te behouden.

Direct aan deze kademuur ontstaat een promenade die nagenoeg vlak op de bovenkant van de kademuur aansluit. Deze 'vlakke' aansluiting is een referentie naar de historische situatie. Met een maatvoering van zo’n drie meter is de promenade een ruim wandelpad waar wandelend en verblijvend publiek een plek krijgt. Door de promenade 'kaal' te houden en banken te integreren met de keerwand ontstaat een sober beeld. De promenade is gematerialiseerd met kasseien (historische referentie).

Aan de 'bovenzijde' ontstaat ruimte voor een groene inrichting. Het groen wordt plaatselijk onderbroken door vier publieke trappen tussen de promenade en de rijbaan. Deze trappen zijn in maatvoering nagenoeg 'uitgevuld' tussen de bestaande bomen. Door het gebruik van de keerwand kunnen de bestaande zilverlindes worden behouden. Bij de bushalte worden de vier lindes 'naast de brug' verplaatst naar de wegzijde. De bomen zijn in gezonde conditie en kunnen op de nieuwe voorgestelde positie worden herplant.

Groen

Uit de reacties van omwonenden blijkt dat men het belangrijk vindt dat er voldoende groen komt en dat er aandacht is voor de biodiversiteit. Er komt daarom minder verharding (kasseien en klinkers) en veel meer groen.

Alle bestaande bomen zullen worden behouden. Het college maakt nog een beplantingsontwerp. Als voorbeeld noemen de bewoners de recent aangebrachte groenperken langs het kanaal tussen het Stadskantoor en de Schroebrug. Er zal beplanting worden aangebracht met aandacht voor biodiversiteit en samenhang. Doel is om jaarrond kleur en geur te creëren. De ervaring leert dat wilde planten als stokroos en klaproos er ‘vanzelf’ tussen komen te staan.

Door het maken van plantenvakken stroomt regenwater op die locatie niet meer direct af naar de gracht, maar wordt het in de bodem opgenomen en komt het beschikbaar voor de bomen/beplanting.

Inspraak

Volgens artikel 7, derde lid, onder d, van de Participatie- en inspraakverordening Middelburg wordt inspraak verleend over de inrichting of herinrichting van wegen, straten of pleinen. Voor de herinrichting van de openbare ruimte Nieuwe Haven, Turfkaai en Houtkaai is daarom het conceptontwerp als voorlopig ontwerp in de inspraak gebracht. De inspraakmogelijkheid is bekendgemaakt in Gemeenteblad 2024, 149621 van 10 april 2024.

Inspraaktermijn

Inspraak was mogelijk gedurende 6 weken: van 11 april tot en met 22 mei 2024.

Inzage

Tijdens de inspraaktermijn konden ingezetenen en belanghebbenden mondeling of schriftelijk hun zienswijze over het voorlopig ontwerp indienen. Het voorlopig ontwerp heeft elke werkdag tijdens kantooruren ter inzage gelegen bij de vakbalie in het stadskantoor. Het voorlopig ontwerp was ook te raadplegen op de gemeentelijke webpagina www.middelburg.nl/nieuwehaventurfkaai en in het Gemeenteblad op de website Overheid.nl.

Zienswijzen

Tijdens de inspraakperiode is één zienswijze ontvangen. Hieronder leest u de ingediende zienswijze en onze de reactie daarop.

1. Achter de bushalte/abri is er een hoogteverschil in het straatwerk van circa 60 cm. In verband met valgevaar hier een hekwerk o.i.d. plaatsen om dit valgevaar op te heffen. Zie de 3D-projectie en situatie hieronder.
   • Reactie van het college van burgemeester en wethouders: het ontwerp wordt aangepast. Bij de keerwand wordt een groenvak gemaakt.

Conclusie

De zienswijze heeft geleid tot de volgende aanpassing in het ontwerp: ter hoogte van de bushalte/abri wordt bij de keerwand/trap een extra groenvak gemaakt.

Aldus vastgesteld door burgemeester en wethouders

in hun vergadering van 4 juni 2024.

de secretaris, de burgemeester,

mr. A. van den Brink

M.A. Fränzel MSc.