Koninklijke onderscheiding

Kent u iemand die zich bijzonder verdienstelijk heeft gemaakt voor de samenleving? Dan kunt u die voordragen voor een Koninklijke onderscheiding (lintje).

Dit kan bijvoorbeeld zijn iemand op uw werk, bij een vereniging of iemand bij u in de straat? Dan kunt u die personen voordragen voor een Koninklijke onderscheiding (lintje). Een Koninklijke onderscheiding is een mooie, plechtige en betekenisvolle manier om iemand te eren voor wat hij of zij heeft betekend voor onze gemeenschap. Vrijwilligers die zich vijftien jaar of langer inzetten op het gebied van sport, kunst en cultuur, het kerkelijk leven, natuur, pleegzorg, mantelzorg of openbare orde en veiligheid komen in aanmerking voor een lintje.

Op deze pagina geven we stap voor stap aan hoe u een aanvraag voor een koninklijke onderscheiding kunt indienen. Heeft u na het doornemen van de stappen nog vragen? Dan kunt u contact opnemen met Els Verhage, e.verhage@middelburg.nl,  0118 67 54 38 of met Peter Wisse, p.wisse@middelburg.nl, 0118 67 57 89.

Stap 1: interesse ontvanger peilen

Deze eerste stap wordt nog wel eens overgeslagen, terwijl het echt dé belangrijkste stap is in het proces van de voordracht. U moet er zeker van zijn dat degene voor wie u de onderscheiding aanvraagt, dit ook op prijs zou stellen. U kunt hier achter komen door het onderwerp een keer, in een gesprek, subtiel aan te snijden. Subtiel omdat de aanvraag en de uitreiking van een onderscheiding een verrassing moet zijn voor degene die hem ontvangt.

Stap 2: voorgesprek gemeente

Voordat u een aanvraag indient is het aan te raden om contact op te nemen met onze collega’s die zich met aanvragen bezig houden. In een telefonisch – of persoonlijk gesprek kunnen zij inschatten of de inspanningen van iemand bijzonder en omvangrijk genoeg zijn om in aanmerking te kunnen komen voor een onderscheiding. 

Hij of zij dient bijvoorbeeld minimaal 15 jaar vrijwilliger te zijn, het liefst bij meerdere organisaties, en minimaal zes tot acht uur vrijwilligerswerk per week te verrichten. Je kunt ook vanuit betaald werk, ofwel hoofdfunctie, een onderscheiding aanvragen. Maar dan moet hij of zij, binnen dat werk, veel meer doen dan dat verwacht wordt in de betreffende functie.

Ook wordt in overleg besproken wat een passend moment is voor de uitreikingsdatum van de onderscheiding. Dit is meestal de dag voor Koningsdag: 26 april. Ook wel Lintjesregen genoemd. Soms is het mogelijk daarvan af te wijken en te kiezen voor een uitreikingsdatum bij een afscheid of jubileum van het vrijwilligerswerk of bij pensionering. In dat geval spreekt men van een ‘bijzondere gelegenheid’.

U kunt hiervoor contact opnemen met Els Verhage, e.verhage@middelburg.nl,  0118 67 54 38 of met Peter Wisse, p.wisse@middelburg.nl, 0118 67 57 89.

Stap 3: voorstelformulier met motivatie

Op www.lintjes.nl kunt u nu het voorstelformulier met motivatie invullen en versturen. Een medewerker van de gemeente beoordeelt dit en stuurt u vervolgens een link naar de uitgebreidere versie van het voorstelformulier.

Geef bij het invullen altijd zoveel mogelijk informatie. Voeg ook minstens drie ondersteuningsbrieven toe. Iedere ondersteuningsbrief moet een andere afzender hebben. De bedoeling is dat verschillende mensen, het liefst, vanuit verschillende invalshoeken de werkzaamheden of verdiensten belichten. Is iemand bijvoorbeeld vrijwilliger bij verschillende organisaties voeg dan van iedere organisatie een brief toe. Steekt iemand zijn tijd in bijvoorbeeld één vereniging, vraag dan een ondersteuningsbrief uit verschillende lagen van de vereniging. Bijvoorbeeld: een lang zittend lid, een voorzitter en een collega vrijwilliger. Let op: de brieven moeten ingediend worden met logo van de organisatie(s), moeten juist geadresseerd zijn en ondertekend zijn door de afzender.

Wanneer een voorstel tot een koninklijke onderscheiding wordt gedaan, is de motivering het belangrijkste onderdeel van het voorstel. In de motivering moet worden aangegeven wat de verdiensten zijn van diegene die wordt voorgedragen en wáarom deze zo bijzonder zijn. De motivering moet een opsomming bevatten van de verschillende soorten activiteiten van de betrokkene, alsmede de periode waarin deze activiteiten plaats vonden (in jaartallen). Deze activiteiten dienen zo uitgebreid mogelijk te worden beschreven.

Na deze stap zit uw werk erop en gaat uw voorstel door ‘het systeem’.

Stap 4: beoordeling burgemeester

De burgemeester beoordeelt het voorstel en schrijft een advies over de verdiensten van de kandidaat.

Stap 5: advies commissaris van de Koning

Het dossier gaat vervolgens naar de commissaris van de Koning van de provincie, die ook een advies uitbrengt.

Stap 6: eindadvies Kanselarij der Nederlandse Orden

De Kanselarij der Nederlandse Orden ontvangt het dossier met de adviezen van de burgemeester en commissaris van de Koning, waarna het Kapittel een eindadvies opstelt.

Stap 7: beslissing voordracht minister

De verantwoordelijke minister ontvangt het eindadvies en beslist of de kandidaat wordt voorgedragen aan de Koning.

Stap 8: ondertekening Koning

Het ministerie stelt een koninklijk besluit op, dat ter ondertekening wordt aangeboden aan de Koning. Zonder deze handtekening is er geen benoeming.

Stap 9: uitreiking

Na deze acht stappen kan de burgemeester de onderscheiding uitreiken. Meestal gebeurt dit tijdens de jaarlijkse Lintjesregen op de laatste werkdag voor Koningsdag. Maar in bijzondere gevallen kan de uitreiking ook op een andere dag en moment plaatsvinden. In dat geval spreekt men van een ‘bijzondere gelegenheid’.

Wanneer moet ik het voorstel uiterlijk indienen en zijn er uitzonderingen?

Voor de Lintjesregen moet de aanvraag vóór 1 juli van het voorgaande jaar compleet zijn ingediend. Dus een aanvraag die in 2025 na 1 juli is ingediend komt pas voor de Lintjesregen van 2027 in aanmerking.

Hierop is een uitzondering: een ‘bijzondere gelegenheid’ ofwel een uitreiking die buiten de Lintjesregen plaatsvindt. Deze moet minimaal zes maanden voor de gewenste uitreikingsdatum ingediend zijn. Maar het kan ook zijn dat degene voor wie de onderscheiding is aangevraagd ernstig ziek is. In zo’n geval wordt er niet gewacht tot de Lintjesregen, maar kan in overleg met betrokkenen een ander moment voor de uitreiking gekozen worden.