Notulen vergadering ARK 22 februari 2024

Een verslag van de vergadering van het Adviesteam Ruimtelijke Kwaliteit van 22 februari 2024.

Deel I: Adviezen ruimtelijke- / beeldkwaliteit

Aanwezig:

ir. A. Goemans, architect, voorzitter
ing. P. Meulmeester, secretaris

Breeweg 81 Middelburg

Voor: het verbouwen en uitbreiden van het pand
Architect: Dig Architectuur
Advies: Akkoord mits

Het Adviesteam Ruimtelijke Kwaliteit beoordeelt aanvragen op basis van de “Nota Ruimtelijke Kwaliteit gemeente Middelburg 2016”. Daarbij dient bij de beoordeling op dit bouwperceel met de volgende criteria rekening te worden gehouden: de vaste criteria en gebied 5 “Buitengebied”.

Het verder uitgewerkt plan voor het verbouwen en uitbreiden van deze woning wordt door de architect mondeling toegelicht.

Het Adviesteam geeft aan het minder nadrukkelijk aanwezig zijn van het onderscheid tussen bestaand en nieuw te betreuren.

Het aangepaste plan is akkoord mits:

Het herkenbaar maken van het bestaande deel ten opzichte van het nieuwe deel is het concept. Het gekozen concept zou consequent(er) doorgezet moeten worden;
Er in de nieuwe gevels een ander type raam wordt toegepast;
Er maximaal drie dakramen van dezelfde afmetingen in het dak op het westen worden toegepast;
Het nieuwe deel minder historiserend wordt uitgevoerd;
De voordeur meer als voordeur wordt ontworpen. Deze ogen nu nog te veel als tuindeuren;
Het is voorstelbaar dat in aanbouw van de bestaande woning een “knip” in de gevel (ook in de plint) wordt toegepast in plaats van de voorgestelde “ribbels” in het stucwerk om zo het gekozen concept zichtbaar te maken.

Mansfeldstraat 38 Arnemuiden

Voor: het uitbreiden van de woning i.v.m. het realiseren van een zorgwoning
Aanvrager: Rottier Technisch Advies
Advies: Akkoord

Voorliggend voorstel waarin de schijf in metselwerk wordt voorgesteld sluit aan bij het vorige advies.

Het aangepaste plan voor het uitbreiden van deze hoekwoning is akkoord mits het plan wordt aangepast aan onderstaande opmerkingen:

De voorgestelde kozijnen, zowel in de schijf als in de voor- en achtergevel, missen samenhang. De combinatie van verticaal en horizontaal gerichte openingen zorgen voor een onrustig beeld. Tracht daarin meer eenheid aan te brengen;
Het is positief dat de voorgevel voorzien is van een grotere opening, waardoor en meer interactie met de straat is. Geadviseerd wordt om meer rust in de gevelopeningen te zoeken, zonder deze openheid in de voorgevel te verliezen;
Daarnaast adviseert het Adviesteam om in de voor- en achtergevel een natuurlijk materiaal (hout bijvoorbeeld) toe te passen.

NB: op 27 februari is een, aan bovenstaande opmerkingen aangepast, plan ingediend en tussentijds voorgelegd aan het ARK. Het nieuwe voorstel, DO-03 van 26 februari 2024, is akkoord.

Muidenweg 4 Arnemuiden

Voor: het plaatsen van een demontabel opslaggebouw
Advies: Akkoord

Het voorstel voor het plaatsen van een demontabel opslaggebouw op deze locatie voldoet aan de in de nota opgenomen criteria. Het voorstel is akkoord.

Seisweg 121 Middelburg

Voor: het plaatsen van een dakkapel
Advies: Akkoord

Het aangepaste plan voor het plaatsen van een dakkapel op het voordakvlak van deze woning is akkoord.

Deel II: Adviezen monumenten/beschermd stadsgezicht/beeldkwaliteit

Aanwezig:

ir. A. Goemans, architect, voorzitter
M. Bimmel, bouwhistoricus, lid
Drs. K. Emmens, bouwhistoricus, lid
ing. P. Meulmeester, secretaris

Achter de Houttuinen 30 Middelburg

Voor: aanpassen zonoverkapping en plaatsing berging
Architect: Thys/Gutberlet
Advies : Aangehouden

De architect licht het plan voor het aanpassen van de bestaande pergola en het realiseren van een nieuwe berging/overkapping in de tuin van dit rijksmonument mondeling toe.

Het Adviesteam merkt op dat met het nieuwe voorstel, voor een deel aan de opmerking dat de pergola niet aan het pand en verder van het pand vandaan moet blijven, is voldaan. De nieuwe oplossing voor de berging/overkapping, met op het dak de gewenste zonnepanelen, tegen de historische tuinmuur en heeft zeker potentie. Datzelfde geldt voor het doortrekken van de klinkerstroken en het doortrekken van de bestrating langs de achtergevel van het rijksmonument.

Het plaatsen van zonnepanelen op een overkapping/bijgebouw in de tuin voldoet formeel niet aan de in de Nota Ruimtelijke Kwaliteit opgenomen criteria. Het Adviesteam wijkt in dit specifieke geval van die criteria af omdat op die manier het hoofdgebouw, in de nota opgenomen als topmonument, gevrijwaard blijft van zonnepanelen.

Het Adviesteam pleit er dan ook (nogmaals) voor de criteria in de nota op dat punt aan te passen.

Verzocht wordt onderstaande opmerkingen in de verdere uitwerking van het plan mee te nemen, te verwerken:

De pergola voldoet op één segment nog niet aan het eerdere advies minimaal vijf meter van de gevel van het hoofdgebouw verwijderd te blijven. De door de architect gewenste “Tetris” vorm, waardoor er een zachtere overgang tussen de formele en meer informele opzet wordt gemaakt, wordt op maaiveldniveau, naar de mening van het Adviesteam, niet als zodanig ervaren. De overkapping zou meer onderdeel van de formele opzet moeten zijn, de (nieuwe) tuininrichting zou de verbinding kunnen maken tussen de twee werelden. Dit ervaar je dan goed op maaiveldniveau;
Het toepassen van (permanente) afschermingen van de zijkanten van de pergola is niet akkoord;
Toon verschillende (schetsmatige) oplossingen voor de aansluiting van het glazen dakje van de berging/overkapping op de historische tuinmuur, zodanig dat de historische muur aangelicht (met daglicht zoals het voorstel bedoelt) wordt, goed te ervaren is vanuit de tuin (zodat de ommuurde tuin voelbaar blijft);
Voer het dakvlak van de berging/overkapping volledig uit in zonnepanelen;
Betrek een tuinarchitect bij het ontwerp voor de tuin. Het Adviesteam kan zich voorstellen dat er, bijvoorbeeld bij de speelplek voor kinderen, enkele los geplaatste bankjes/zitjes in de tuin worden geplaatst;
Maak de tussenruimte tussen de bestaande kleine filmzaal en de nieuw te maken berging/overkapping niet te klein. Voorkom dat er een rommelige restruimte ontstaat;
De beeldkwaliteit van de huidige pergola laat zeer te wensen over. Voer de vernieuwde pergola, inclusief schaduwdoeken, zodanig uit dat de nieuwe beeldkwaliteit ook op de langere termijn in stand blijft.

Goese Korenmarkt 7 Middelburg

Voor: het realiseren van een kap- en gevelconstructie
Architect: Franke Architecten B.V.
Advies: Niet akkoord

Het Adviesteam merkt op dat in dit advies alleen wordt ingegaan op de aspecten van dit plan die betrekking hebben op de monumentenwaarden en de beeldkwaliteit van het pand. Dit in aanvulling op het advies van 7 december 2023 over de op die datum voorgelegde conceptaanvraag.

Met de nu voorliggende informatie, en de mondelinge en schriftelijke toelichtingen door de aanvragers en hun adviseurs, komt het Adviesteam tot de conclusie dat het voorliggende plan te veel afbreuk doet aan dit gemeentelijke monument. Er wordt te weinig invulling gegeven aan het beleidsuitgangspunt van de gemeente Middelburg, dat bij monumenten behoud zo veel mogelijk voor vervanging dient te gaan. Het nu voorliggende plan is niet akkoord.

Geadviseerd wordt, conform het beleid verwoord in de Nota:

Het verhogen van de nok en het aanpassen van de hellingshoeken van de dakvlakken achterwege te laten. Deze ingrepen zijn niet akkoord, omdat daarmee dit pand visueel zou gaan afwijken van de reeks monumenten langs de Eigenhaardstraat, waar het als hoekpand onlosmakelijk bij hoort en onderdeel van vormt. De doorlopende noklijn is een essentieel aspect van de monumentwaarden en de eenheid van dit complex monumenten;
Om de gebruiksmogelijkheden van de zolder te vergroten is een dakkapel aan de achterzijde akkoord, indien voldoende afstand tot de hoekkeper wordt gehouden, er geen dichte delen in de voorgevel van de dakkapel worden toegepast en mits sober gedetailleerd. Het net boven de goot plaatsen van de dakkapel en het iets hoger uitvoeren van de dakkapel (even hoog als bij het buurpand) zijn daarbij mogelijke opties. Door het achterwege blijven van de nokverhoging is een aangepast ontwerp nodig om de uiteindelijke effecten ervan op het monument te kunnen beoordelen;
De bestaande, gedecoreerde gevels zijn identiek aan die van de buurpanden langs de Eigenhaardstraat, waarmee het een samenhangend complex vormt. Dit vormt een essentieel aspect van de monumentwaarden. De gevels dienen in stand te worden gehouden en alleen plaatselijk en zeer terughoudend hersteld te worden, met gebruikmaking van zoveel mogelijk bestaand materiaal;
De bestaande vensters (kozijnen en ramen) met de karakteristieke indeling en detaillering behoren tot de oorspronkelijke toestand en komen ook in de buurpanden voor. Dit vormt een essentieel aspect van de monumentwaarden. De vensters dienen daarom in deze hoedanigheid in stand te worden gehouden en alleen hersteld te worden waar nodig, in plaats van deze te vervangen;
De te vernieuwen, later toegevoegde dakkapellen op de dakvlakken aan de Eigenhaardstraat en de Goese Korenmarkt vertegenwoordigen geen monumentwaarden, maar zijn voor de gebruikswaarde van dit pand van belang. Om ze niet te dominant in het dakvlak te laten overkomen mogen ze niet breder worden uitgevoerd dan de bestaande dakkapellen en moeten ze soberder worden gedetailleerd. Een iets hogere uitvoering, waarbij het boeideel op dezelfde hoogte blijft als het boeideel van de dakkapellen van de buurpanden, behoort wellicht tot de mogelijkheden, maar dient om het effect op het totaalbeeld te beoordelen, in een aangepast ontwerp voorgelegd te worden;
De bestaande, tot de oorspronkelijke toestand behorende, dakkapel aan de voorzijde, op de scheiding met Eigenhaardstraat 3 en één geheel vormend met de dakkapel van dit buurpand (twee helften van één dakkapel) komt in dezelfde constellatie bij elk paar van de buurpanden voor en is van groot belang voor de afleesbare samenhang van het complex monumenten. Het vormt een essentieel aspect van de monumentwaarden. Het formaat van deze dakkapel te handhaven en te voorzien van isolatie en af te werken met (gezaagde) steenstrips van de te hergebruiken huidige gevelsteen. Op die manier blijft het huidige uiterlijk (met vervuilde stenen) en de samenhang met het deel (de andere helft) van de dakkapel dat zich op het buurpand bevindt intact;
Eén van de twee dakramen op het dakvlak aan de Eigenhaardstraat achterwege te laten. Door hun grotere formaat ten opzichte van de huidige, kleinere dakramen blijft er nu te weinig van het dakvlak over.

Een aangepast ontwerp is nodig om de wijzigingen in beeld te brengen en te detailleren vanwege het achterwege blijven van de nokverhoging. De verhoudingen van de aan- en opbouwen en dakkapellen ten opzichte van de dakvlakken dient daaruit duidelijk naar voren te komen. wellicht dat daaruit blijkt dat iets grotere dakkapellen wel tot de mogelijkheden behoren.

Ook is het van belang dat duidelijk wordt aangegeven waar herstel van gevels en vensters zal plaatsvinden (gebreken- en hersteltekening).

Los van bovenstaand advies merkt het adviesteam op dat zij het rapport van de constructeur over de voorgestelde ingrepen in de kapconstructie onderschrijven, maar in het rapport geen ondersteuning zien voor de voorgestelde ingrepen, het gedeeltelijk slopen/vernieuwen, in de buitengevels.

Hofplein 13 Middelburg

Voor: het realiseren van een logeerhuis
Aanvrager: Studioschaeffer B.V.
Advies: Niet akkoord

Het aangepaste plan voor het realiseren van een logeerhuis in dit voormalig kerkgebouw doet te veel afbreuk aan de twee karakteristieke dakvlakken van dit pand. Het voorstel is niet akkoord.

Geadviseerd wordt:

Veel minder daklichten toe te passen en deze subtieler uit te voeren. Het toepassen van twee rijen daklichten boven elkaar is niet akkoord. Het karakteristiek dak van dit pand leent zich niet voor het seriematig toepassen van openingen in het dak waardoor de impact van de nieuwe functie teveel afleesbaar in de gevel/het dak wordt;
Boven de nieuw aan te brengen garagedeur in de achtergevel de bestaande bovenramen (restanten van de te verwijderen raampartij) te handhaven (de huidige raampartij is hoger dan de nieuwe garagedeur);
Alsnog details van de aansluitingen op het dak, aan de binnenzijde, aan te leveren;
Aan te geven hoe de nieuw aan te brengen vloeren aansluiten op de bestaande raampartijen in de gevels;
De dakdoorvoeren voor installaties en dergelijke tot een minimum te beperken en deze alsnog op tekening aan te geven.

Tot slot wordt opgemerkt dat het wordt betreurd dat door de wijziging in het interieur, ten opzichte van het vorige plan, de interne ruimtelijke beleving en afleesbaarheid voor een groot deel teniet wordt gedaan. Ook in dat opzicht is het vorige, vergunde, plan sterker en doet meer recht aan de (voormalige) kerk.

Lange Delft 28 Middelburg

Voor: het verbouwen van de winkelpui
Aanvrager: Vinken Vastgoed B.V.
Ontwerp: Bouwkundig Bureau Snoek
Advies: Aangehouden

Het aangepaste plan voor het realiseren van twee woningen op de eerste en tweede verdieping van dit gemeentelijk monument is op hoofdlijnen akkoord. Het Adviesteam gaat tevens akkoord met de voorgelegde uitgangspunten.

Verzocht wordt het plan verder uit te werken, detailleren en opnieuw ter goedkeuring voor te leggen. Daarbij wordt opgemerkt dat de definitieve goedkeuring afhangt van de kwaliteit van de uitwerking, vooral wat betreft de detaillering.

Latijnse Schoolstraat 22 Middelburg

Voor: aanbrengen zonnepanelen op gevel
Aanvrager: handhaving
Advies: Niet akkoord

De op de gevel aangebrachte zonnepanelen van dit pand in het beschermde stadsgezicht voldoen niet aan de in de NRK opgenomen criteria (zonnepanelen op gevels zijn niet toegestaan) en doen in ernstige mate afbreuk aan de architectuur van het pand en aan de karakteristiek van het beschermde stadsgezicht. De zonnepanelen aan de gevel zijn niet akkoord.

De referentie naar de zonnepanelen op de gevel van de schouwburg, aan het Molenwater, gaat in dit specifieke geval om meerdere redenen niet op.

Deze woning aan de Latijnse Schoolstraat bevindt zich in het hart van het meest historische deel van het beschermde stadsgezicht, terwijl de Schouwburg meer aan de rand van het beschermde stadsgezicht is gesitueerd. Daar komt bij het de schouwburg een eigentijds gebouw is, waarbij de op een deel van de gevel aangebrachte zonnepanelen, en de manier waarop ze zijn aangebracht, aansluiten bij de architectuur van het pand. Dat is bij deze woning zeker niet het geval.

Geadviseerd wordt de zonnepanelen op de platte dak van aanbouw op het achtererf van het pand aan te brengen of op het achterdakvlak.

Molenwaterpark Middelburg

Voor: het plaatsen van een openbaar toilet
Aanvrager: gemeente Middelburg
Advies: Niet akkoord

Het plan voor het plaatsen van een openbaar toilet in het Molenwaterpark is eerder op 26 oktober 2023 aan het (toen nog) WARK voorgelegd.

In het huidige voorstel wordt een locatie in het park voorgesteld die precies het tegenovergestelde is van wat op 23 oktober is geadviseerd. In plaats van een locatie recht voor de schouwburg, wordt nu een locatie voorgesteld aan de andere zijde van de Koepoortlaan en recht tegenover een rij met (rijks)monumenten. Die nieuw voorgestelde locatie is niet akkoord.

In het advies van 23 oktober is aangegeven dat de locatie recht voor de schouwburg (locatie A op blz. 4 van het toen voorgelegde plan) akkoord is en dat, indien mogelijk een locatie zo ver mogelijk richting de muziektent de voorkeur geniet. De reden voor die voorkeur is dat een dergelijk object/ontwerp beter tot z’n recht komt in het park, in de vrije ruimte. Op de nu voorgestelde locatie doet het object te veel afbreuk aan de omliggende bebouwing.

Nederstraat 14 Middelburg

Voor: vervangen kozijnen
Aanvrager: handhaving
Advies: Niet akkoord

De zonder vergunning geplaatste kunststof kozijnen in de voorgevel van dit pand in het beschermde stadsgezicht voldoen niet aan de in de NRK genoemde criteria. Kunststof kozijnen zijn in historische panden niet toegestaan.

Het Adviesteam ziet in dit specifieke geval geen aanleiding van de in de NRK opgenomen criteria af te wijken. De kunststof kozijnen doen in ernstige mate afbreuk aan de architectuur van dit pand en aan de karakteristiek van het beschermde stadsgezicht. De kunststof kozijnen, ook het al eerder zonder vergunning aangebrachte kunststof kozijn op de tweede verdieping, zijn niet akkoord.

Geadviseerd wordt de kunststof kozijnen te laten verwijderen en houten kozijnen, in de stijl van de verwijderde houten kozijnen, te laten plaatsen.

Nieuwe Burg 3-Markt 21 Middelburg

Voor: bouw/verbouw van een verbindende deur
Architect: Rothuizen Architecten
Advies: Akkoord

Het plan voor het aanbrengen van een verbindende deur tussen de twee panden doet geen afbreuk aan het gemeentelijk monument. Het voorstel is akkoord.