Notulen vergadering ARK 25 april 2024

Een verslag van de vergadering van het Adviesteam Ruimtelijke Kwaliteit van 25 april 2024.

Deel I: Adviezen ruimtelijke- / beeldkwaliteit

Aanwezig:

ir. L, Brink, architect, voorzitter
ir. A. Goemans, architect, lid
ing. P. Meulmeester, secretaris

Althoornweg 10 Middelburg

Voor: het verbouwen van tankstation, bakery en carwashbedrijf
Advies: Akkoord

Het Adviesteam Ruimtelijke Kwaliteit beoordeelt aanvragen op basis van de “Nota Ruimtelijke Kwaliteit gemeente Middelburg 2016”. Daarbij dient bij de beoordeling op dit bouwperceel met de volgende criteria rekening te worden gehouden: de vaste criteria en gebied 4 “Handel en kantoren”.

Het aangepaste plan voor het toevoegen van een waterstof-tankstation en laadpalen voor elektrische auto’s is akkoord.

Door de architect is aangegeven dat er op de erfgrens hagen worden toegepast.

Duke Ellingtonstraat, kavel 42, Middelburg

Voor: het bouwen van een vrijstaande woning
Advies: Akkoord

Het aangepaste plan voor het bouwen van een vrijstaande woning op dit perceel is akkoord.

Hammarskjöldlaan 35 Middelburg

Voor: het verbouwen van de woning
Advies: Akkoord mits

De eigenaar en een bevriend architect lichten het plan mondeling toe. Daarbij wordt onder andere opgemerkt dat van het dak van de garage, grenzend aan het dak van de garage van het buurpand, de nok- en goothoogte niet wijzigen. Dit deel van het pand wordt aan de binnenzijde geïsoleerd om een “sprong” in de nok te voorkomen.

Het Adviesteam geeft op haar beurt aan dat de grootste “pijn” in het plan vooral zit in de verschillende breedtes in de aanbouw aan de rechterzijgevel, de twee smalle horizontale ramen en de houten gevels van de diverse aanbouwen. Verzocht wordt, ook wat betreft materialisatie, meer “rust” in het plan te brengen.

Het voorstel is om die reden akkoord mits:

De twee smalle horizontale ramen in de rechter zijgevel worden vervangen door een raam/ramen die wat betreft vorm beter aansluiten bij de overige raampartijen. Breng meer ritmiek aan in de toe te passen gevelopeningen;
De gevels van de uitbreiding van de garage, in de voorgevel, in een witte kleur (als de bestaande gevels) worden uitgevoerd;
Op het voordakvlak maximaal twee dakramen, met een maximale oppervlakte van 2 m2 per dakraam, worden toegepast;
De aanbouw(en) aan de rechter zijgevel wordt uitgevoerd in een volledig rechthoekige plattegrond (de plattegrond niet laten verspringen).

Heivlinder 8-10 Middelburg

Voor: het bouwen van een twee-onder-een-kap woning
Advies: Akkoord

Het plan voor het bouwen van een twee-onder-een-kapwoning op dit perceel voldoet aan de in de nota opgenomen criteria en het BKP Essenvelt. Het voorstel is akkoord.

Het Adviesteam geeft als suggestie mee om de accentvlakken uit te voeren in wit metselwerk met een bijzonder metselverband. Daar wordt het ontwerp “sterker” van.

Koudekerkseweg 135 Middelburg

Voor: het bouwen van zestien appartementen
Advies: Akkoord mits

Het verder uitgewerkte plan voor het bouwen van zestien appartementen, verdeeld over twee blokjes, is op hoofdlijnen akkoord.

Het plan is akkoord mits bij de verdere uitwerking de volgende punten worden verwerkt:

Lever de detaillering en een definitief kleur- en materiaalschema ter goedkeuring aan;
Lever het definitieve landschapsplan aan. Dit landschapsplan is een wezenlijk onderdeel van de uitstraling van dit plan;
Kies een andere, meer verdekte opstelling voor de postkasten;
De huidige pui van de entree is te veel opgedeeld/onderverdeeld in verschillende elementen, zeker ten opzichte van de in een eerdere beoordeling getoonde beelden. Tracht bij het ontwerpen van de entree dichter bij het vorige ontwerp te blijven;
Geef in het definitieve plan aan welke bomen worden gerooid.

Nadorstweg 42A Middelburg

Voor: het plaatsen van een dakkapel
Advies: Niet akkoord

Het voorstel voor het plaatsen van een dakkapel op het achterdakvlak van deze woning voldoet niet aan de in de nota opgenomen criteria. De dakkapel is te hoog en niet gerangschikt op dezelfde hoogte als de dakkapellen op de buurpanden.

Daar komt bij dat de dakkapel de “kniklijn” tussen het steilere en het flauwere deel van het dak overschrijdt. Door het overschrijden van deze kniklijn in het dakvlak en de forse hoogte is deze dakkapel niet langer een ondergeschikte toevoeging aan het dakvlak zoals bij de buurpanden.

De dakkapel doet daarmee in ernstige mate afbreuk aan redelijke eisen van welstand en is daarmee niet akkoord.

Geadviseerd wordt de voorgevel van de dakkapel op de knik tussen het flauwe en het steilere deel van het dak te zetten en de bovenzijde van de dakkapel te laten stroken met de bovenzijde van de dakkapel op het naastgelegen blokje woningen.

Oostperkweg Middelburg

Voor: het bouwen van een zorglocatie met dagbesteding
Advies: Akkoord mits

Het aangepaste plan voor het gebouw voor de dagbesteding en kantoor wordt door de opdrachtgever en de architect mondeling toegelicht. Aangegeven wordt dat wordt onderzocht of de fietsenstalling bij het kantoordeel kan worden geïntegreerd in de berging bij de dagbesteding of dat er “fietsnietjes” worden geplaatst. De bergingen bij de woningen worden landschappelijk ingepast. Daarvoor komt in een later stadium een voorstel. Daarin wordt ook het verloop van de paden/routes op het binnenterrein tussen de woningen inzichtelijk gemaakt en aangegeven waar de entrees van de woningen zich bevinden.

Het Adviesteam merkt op dat gebouw voor het kantoordeel/de dagbesteding wat betreft de massa van het gebouw enorm is verbetert. Ook de strakke ritmiek op de verdieping ziet er overtuigend uit.

Het aangepaste plan is akkoord mits:

Nog wordt onderzocht of de ritmiek/de “beweging” op de begane grond van de voorgevel nog kan worden versterkt. Pas bijvoorbeeld melkglas toe bij die functies waarbij “inkijk” ongewenst is en nu geen ramen zijn opgenomen;
Laat het haaks op de voorgevel staande muurdeel, bij de berging, iets verder doorlopen;
Lever bij de verdere uitwerking een definitief kleur- en materiaalschema en details aan.

Tot slot wordt opgemerkt dat de huidige afmetingen van de naam aanduiding op het kantoorpand niet voldoet aan de in de Nota Ruimtelijke Kwaliteit opgenomen criteria. De naam aanduiding is in deze vorm niet akkoord.

Stenen Kruisweg 4 Middelburg

Voor: het bouwen van een woning
Advies: Akkoord mits

Het plan voor het bouwen van een vrijstaande woning op dit perceel is akkoord mits:

Bij de kunststofkozijnen een rechte hoeklas wordt gebruikt in plaats van een schuine hoeklas (K-vision met recht profiel);
De hemelwaterafvoeren, net als de goot, in zink worden uitgevoerd;
Monsters van de te gebruiken baksteen worden getoond.

Het Adviesteam doet daarnaast onderstaande suggesties:

Indien in het vergunningvrije bouwgebouw garagedeuren worden toegepast deze in een gedekte kleur uit te voeren. En ook het andere kleur- en materiaalgebruik af te stemmen op het kleur- en materiaalgebruik van de woning;
De twee raampartijen in de achtergevel te vervangen door puien tot op de grond. Op die manier ontstaat meer verbinding met de tuin. En in de rechter zijgevel openslaande deuren toe te passen;
De buitenunit van warmtepomp zo veel mogelijk aan het zicht te onttrekken. Ook indien deze op het dak van de vergunningvrije aanbouw komt.

Wilgenhoekweg 48 Middelburg

Voor: het verbouwen en uitbreiden van het pand
Advies: Niet akkoord

Er is in dit plan gekozen om de schuur te verbinden met het woonhuis. Niet alleen functioneel ook in architectuur. Het Adviesteam merkt op dat die keuze niet overtuigend genoeg is uitgewerkt. De hiërarchie tussen hoofd- en bijgebouw ontbreekt. Het voorstel is niet akkoord.

Geadviseerd wordt:

Twee gebouwen met duidelijk herkenbare daken (dus geen samengesteld dak met deels een zadeldak en deels een plat dak) naast elkaar te plaatsen;
De huidige afleesbaarheid, van een het woonhuis (als volume) met bijgebouwen in stand te houden. Een verbindende terug liggend neutraal deel en/of het bijgebouw uitvoeren als zelfstandig herkenbaar volume zou die afleesbaarheid kunnen verbeteren.
De zonnepanelen in volledig rechthoekige vormen op de dakvlakken aan te brengen.

Deel II: Adviezen monumenten/beschermd stadsgezicht/beeldkwaliteit

Aanwezig:

ir. L, Brink, architect, voorzitter
ir. A. Goemans, architect, lid
M. Bimmel, bouwhistoricus, lid
drs. K. Emmens, bouwhistoricus, lid
ing. P. Meulmeester, secretaris

Dam 21 Middelburg

Voor: het verbouwen van het pand tot appartementen
Advies: Aangehouden

De architect en de opdrachtgever lichten het aangepaste plan voor het realiseren van appartementen in/bij dit rijksmonument mondeling toe.

Er worden in totaal 12 appartementen gerealiseerd, zowel in het monumentale deel als in de bebouwing op het achtererf. Onder een deel van de appartementen op het achtererf worden in totaal 6 parkeerplaatsen gerealiseerd.

Er is op 22 november 2021 een bouwhistorische Quick-scan opgesteld. Mede op basis van die Quick-scan heeft het WARK positief geadviseerd over het weer openen van diverse gevelopeningen, onder andere op de begane grond van de plat afgedekte aanbouw aan de Isabellagang. Daarvoor is op 27 juli 2022 vergunning verleend.

Het Adviesteam geeft na de toelichting door de architect aan het goed denkbaar te vinden dat er op het achtererf van dit rijksmonument woningen worden gerealiseerd. Er is ook zeker waardering voor de wijze waarop een relatief groot aantal appartementen in de diverse te onderscheiden bouwmassa’s zijn ingepast. Het plan wordt alleen op hoofdlijnen beoordeeld, verdere behandeling zal plaatsvinden na een locatiebezoek, waardenstellende rapportage en aanpassingen voortvloeiend uit dit advies.

De manier waarop, door middel van verschillende bouwmassa’s, het fors ingrijpen in de bestaande, heldere bouwmassa’s en het toepassen van voornamelijk houten gevelbekleding, roept echter de nodige vragen op. De huidige bouwmassa’s zijn op zich helder afleesbaar en voegen zich in deze historische omgeving. De voorgestelde aanpassingen en nieuwbouw missen die helderheid. Het Adviesteam pleit ervoor meer uit te gaan van de huidige situatie en wat betreft de toe te passen (gevel)materialen meer aansluiting te zoeken bij de directe omgeving. Bijna volledig houten gevels komen in de directe omgeving, de binnenstad niet voor.

Handhaaf van de plat afgedekte, meer historische, aanbouw ook de huidige woonfunctie op de verdieping, zodat de huidige dakrand/het boeiboord/de gevelbeëindiging bewaard blijft. Beide bouwlagen behouden zo hun vensters, waardoor de huidige bouwmassa/de gevel beter afleesbaar blijft en zich logisch in het stedelijke landschap voegt. Het is wel denkbaar om de woonfunctie op de verdieping te verkleinen, zodat achter het hoofdgebouw aan de Dam en naast het te behouden deel van de verdieping een dakterras zou kunnen worden gerealiseerd.

Van het andere bestaande bouwdeel, met twee parallelle zadeldaken, blijven de gevels aan de Isabellagang behouden, maar wordt fors ingegrepen in het zadeldak langs de Isabellagang, terwijl het deel met het tweede, achterliggende zadeldak wordt vervangen door een nieuw bouwvolume. Door het afsnuiten van het zadeldak langs de Isabellagang, waarvan alleen de onderste anderhalve meter (ongeveer) van het voorste dakvlak behouden blijft, verliest dit bouwdeel zijn heldere bouwmassa. Daarmee gaat de bestaande, logische samenhang met de historische bebouwing in de omgeving ook verloren. Verzocht wordt deze bouwmassa te handhaven (het voorste zadeldak langs de Isabellagang) en de veranderingen binnen die bouwmassa te zoeken.

Het Adviesteam is verheugd dat de monumentale L-vormige tuinmuur langs de Isabellagang behouden blijft en in het plan is opgenomen.

Wat betreft de volledig nieuwe bouwmassa’s wordt opgemerkt dat er te veel onderbrekingen/inspringende delen in de gevels, de bouwmassa’s worden toegepast. Daardoor wordt het plan minder goed leesbaar en oogt het geheel erg onrustig. Geadviseerd wordt, zowel aan de zijde van de Isabellagang als aan de zijde van de Suikerpoort, heldere volumes te realiseren zonder te veel “ingrepen”, zoals een terugliggend trappenhuis, door de goot stekende elementen en deels opengewerkte hellende daken.

Overweeg ook woningen te realiseren op de plaats waar nu bergingen/garages zijn gedacht. Woningen op die plek leveren een grotere bijdrage aan de leefbaarheid, beleving van het pleintje.

Tot slot wordt verzocht op tekening aan te geven welke ingrepen mogelijke consequenties hebben voor de monumentale waarden van het monument. Bespreking daarvan blijft in dit overleg nog achterwege.

Hof van Sint Pieter 11 Middelburg

Voor: het plaatsen van zonnepanelen
Advies: Akkoord mits

Het voorstel voor het plaatsen van zonnepanelen op het voordakvlak van deze eigentijdse woning in het beschermde stadsgezicht voldoet niet aan de in de nota opgenomen criteria. Zonnepanelen op een dakvlak evenwijdig aan de straat zijn niet toegestaan.

Echter in dit specifieke straatje, een binnenstraatje van enkele 20e-eeuwse rijtjeswoningen achter de voormalige HBS aan de Sint Pieterstraat, doet het plaatsen van zonnepanelen, mits wordt voldaan aan onderstaande voorwaarden, geen afbreuk aan de karakteristiek van het beschermde stadsgezicht.

Het voorstel is akkoord mits:

Zonnepanelen in een rode kleur worden toegepast;
De zonnepanelen in twee volledige rechthoeken worden aangebracht. Laat de twee horizontale panelen tussen de twee rechthoeken achterwege;
Plaats de rechter rechthoek met panelen dichter bij de dakkapel (symmetrisch ten opzichte van de panelen aan de linkerzijde van de dakkapel);
Alsnog wordt aangegeven wat de afstanden van de panelen tot de dakranden is.

Hofplein 13 Middelburg

Voor: het realiseren van een logeerhuis
Advies: Niet akkoord

Het aangepaste plan voor het realiseren van een logeerhuis in deze voormalige kerk is onvoldoende aangepast aan de opmerkingen van het ARK van 22 februari 2024. Het aangepaste plan is niet akkoord. De nu voorgestelde wijzigingen in de gevels doen afbreuk aan de bestaande karakteristieke architectuur van het pand.

Geadviseerd wordt:

Boven de nieuw aan te brengen garagedeur in de achtergevel de bestaande bovenramen (restanten van de te verwijderen raampartij) te handhaven (de huidige raampartij is hoger dan de nieuwe garagedeur), evenals de bovenliggende raampartij op de eerste verdieping. De voorgestelde wijzigingen hebben tot gevolg, dat het metselwerk van de gevel moet worden aangeheeld. Dat gaat ten koste van de beeldkwaliteit van het pand. Voer dit onderdeel uit conform de eerder verleende vergunning;
Aan te geven hoe de nieuw aan te brengen vloeren aansluiten op de bestaande raampartijen in de gevels. Daarbij wordt aangegeven dat de vloeren op zodanige wijze moeten aansluiten dat het glas in de raampartijen vrij blijft en er vanaf de buitenzijde geen brede horizontale rand zichtbaar is. Geen dichte panelen in de bestaande glazen puien aanbrengen;
Het bestaande raam in de zijgevel van het lage deel van het pand wordt gehandhaafd, niet horizontaal wordt opgedeeld in twee ramen. Door de huidige verdiepingen te handhaven en daarmee de huidige raampartijen in de gevels, behoudt deze aanbouw zijn architectonische kwaliteit.

Tot slot wordt verzocht aan te geven of alle benodigde dakdoorvoeren op tekening zijn aangegeven.

Klein Vlaanderen 37B Middelburg

Voor: het verbouwen van het pand tot appartementen
Advies: Akkoord mits

De monumentendeskundigen van het ARK hebben het pand met de ontwerper voorafgaand aan de vergadering bezocht.

De ontwerper licht het plan mondeling toe. Onderzocht wordt nog of er gebruik kan worden gemaakt van een systeem met bodemenergie, zodat buitenunits van warmtepompen en airco’s achterwege kunnen blijven. Er wordt alsnog een werkomschrijving aangeleverd, waarin onder andere wordt aangegeven hoe wordt omgegaan met de schuiframen, de tuin, enz.

Het Adviesteam verzoekt het huidige monumentale casco, inclusief de balklagen en het dak, te handhaven en de ingrepen in het casco tot een minimum te beperken. De interieurindeling is in 1989 al grotendeels vernieuwd, waarbij alleen de Regentenkamer bewaard is gebleven.

Het nu voorliggende plan is akkoord mits:

Het Adviesteam is akkoord met het toevoegen van enkele nieuwe trappen, omdat daardoor de zolderverdieping als slaapverdieping kan worden gebruikt en ingrepen in het dak niet nodig zijn. Wel vraagt het Adviesteam om het verticale “transport” in het pand zo veel mogelijk te concentreren en de indeling van het pand daarop aan te passen;
Tracht het aantal, en de lengte, van de te verwijderen balken tot een minimum te beperken. Wellicht is het toepassen van rechte steektrappen een optie. Toon dat middels nieuwe/aangepaste tekeningen aan;
Onderzoek of het mogelijk is verticaal schuivende achterzetramen toe te passen, dat komt de bruikbaarheid ten goede;
Onderzoek of het weer schuifbaar maken van de bestaande schuiframen mogelijk is, maak ze opnieuw schuifbaar;
Zet de keldertrap en de balklaag (het kelderdek) op tekening, maak de kelder toegankelijk/bruikbaar;
Onderzoek of kan worden volstaan met een gemeenschappelijke fietsenberging en plaats die zo ver mogelijk van het gebouw vandaan. Wellicht dat het verschuiven van de parkeerplaatsen kan leiden tot het plaatsen van bergingen tegen of nabij de tuinmuur aan de straat. Wellicht is het verkleinen van de bergingen, conform de “Amsterdamse bouwbrief” daarbij ook een mogelijkheid;
Mocht het toepassen van bodemenergie toch geen optie zijn, toon dan alsnog een oplossing voor de dan te plaatsen buitenunits van de warmtepomp(en);
Onderzoek of eventuele technische ruimtes kunnen worden geconcentreerd in het huidige, later aangebouwde, lift-/trappenhuis;
Houd rekening met mogelijke vochtophoping achter de bestaande voorzetwanden.
Laat de huidige bestrating van gele IJsselstenen in de tuin intact.

Loskade 5 Middelburg

Voor: het uitbreiden van het hotel
Advies: Akkoord mits

Het plan voor het uitbreiden van dit hotel op het platte dak aan de achterzijde van het gemeentelijk monument met een moderne opbouw doet geen afbreuk aan de architectuur van het pand en/of aan de karakteristiek van het beschermde stadsgezicht, mits er geen “lantaarneffect” ontstaat in de donkere uren.

Het Adviesteam verzoekt dat nader te onderzoeken en doet als suggestie om de voorgevel van de uitbreiding voor minimaal 50% met dichte delen te ontwerpen, bijvoorbeeld als in de zijgevel van de uitbreiding.

Markt 7 Middelburg

Voor: het realiseren van appartementen in een gemeentelijk monument
Advies: Aangehouden

De monumentendeskundigen van het ARK hebben het pand met de architect voorafgaand aan de vergadering bezocht. Het pand bestaat uit twee kort na elkaar gerealiseerde bouwdelen, waarvan het ene stalen kozijnen heeft en het andere houten.

Het Adviesteam komt na het bezoek en aan de hand van de aangeleverde stukken tot de conclusie dat alleen het casco (gevels en dak), de trappen, en op de zolders de indeling met deuren en ingebouwde kasten monumentwaarden hebben.

Geadviseerd wordt:

Het ontwerp zo aan te passen dat de ingrepen in de hierboven genoemde onderdelen met monumentwaarden tot een minimum beperkt blijven;
de bestaande volumes zo herkenbaar, helder mogelijk te laten. Dat kan betekenen dat er minder toevoegingen tegen of aan de gevels, grenzend aan het binnenterrein, mogelijk zijn;
een 3D tekening van de kappen aan te leveren om inzichtelijk te maken wat er precies wordt voorgesteld;
geen ingrepen in de topgevels te doen;
de ontsluiting van de bovenwoningen/appartementen in de oksel van het gebouw te realiseren;
de loggia aan de zijde van de Markt achterwege te laten;
een bouwhistorische verkenning te laten uitvoeren, gericht op de gevels, bouwmuren, trappen en de zolders (constructieve en interieur aspecten);
handhaaf zoveel mogelijk de bestaande vensters.

Molenwater 93 Middelburg

Voor: het verbouwen van het pand en het toevoegen van balkons aan de achterzijde
Advies: Akkoord mits

Het aangepaste plan doet geen afbreuk aan de architectuur van het pand en/of de karakteristiek van het beschermde stadsgezicht mits:

de twee balkons op de eerste verdieping van de achtergevel verder uit de hoeken van het pand worden gehouden, smaller worden gemaakt;
de tekeningen van de plattegronden in overeenstemming worden gebracht met de tekening van de gevels conform de daadwerkelijke toestand (asymmetrische ruimtelijke indeling in het interieur die zich weerspiegelt in de voor- en achtergevel).

Daarnaast pleit het Adviesteam er nogmaals voor de voortuin van het pand zo veel mogelijk te vergroenen, een inrichtingsplan voor de voortuin te maken.

Noordweg 422 Middelburg

Voor: het bouwen van een aanbouw
Advies: Akkoord

Het aangepaste en verder uitgewerkte plan voor het bouwen van een aanbouw aan deze woning voldoet aan redelijke eisen van welstand en doet geen afbreuk aan de karakteristiek van het beschermde stadsgezicht. Het voorstel is akkoord.

Diversen Kanaalweg 22

restauratie NS-Station

Het Adviesteam spreekt de zorg uit dat het proces niet optimaal verloopt en vraagt, gezien de urgentie om het stationsgebouw te herstellen, te streven naar snellere en meer directe communicatie met de restauratiearchitect.

Diversen afwijkende besluiten B&W

Het college heeft recent, in afwijking van het negatieve advies van het ARK besloten vergunning te verlenen voor het verbouwen/verduurzamen van een gemeentelijk monument en is voornemens dat binnenkort ook in een andere casus af te wijken van het advies van het ARK.

Het Adviesteam nodigt de verantwoordelijke wethouder(s) uit deze besluiten te komen toelichten.