Notulen vergadering ARK 31 oktober 2024

Een verslag van de vergadering van het Adviesteam Ruimtelijke Kwaliteit van 31 oktober 2024.

Deel I: Adviezen ruimtelijke- / beeldkwaliteit

Aanwezig:

ir. A. Goemans, architect, voorzitter
ing. P. Meulmeester, secretaris

President Wilsonlaan 13 Middelburg

Voor: het realiseren van een dakkapel
Advies: Akkoord mits

Het Adviesteam Ruimtelijke Kwaliteit beoordeelt aanvragen op basis van de “Nota Ruimtelijke Kwaliteit gemeente Middelburg 2016”. Daarbij dient bij de beoordeling op dit bouwperceel met de volgende criteria rekening te worden gehouden: de vaste criteria en gebied 3 “De uitbreidingswijken”.

Het plan voor het realiseren van een dakkapel op het voordakvlak van deze woning voldoet aan de in de nota opgenomen criteria mits de dakkapel maximaal 1,50 m. hoog wordt uitgevoerd.

Deel II: Adviezen monumenten/beschermd stadsgezicht/beeldkwaliteit

Aanwezig:

ir. A. Goemans, architect, voorzitter
drs. K. Emmens, bouwhistoricus, lid
M. Bimmel, bouwhistoricus, lid
ing. P. Meulmeester, secretaris

Lange Delft 10 Middelburg

Voor: het wijzigen van de gevel
Advies: Akkoord mits

Het Adviesteam merkt op dat het aangepast plan sterk is verbeterd wat betreft de symmetrie van de gevel/de gevelopeningen. Binnen de gevelopeningen is er echter nog onvoldoende “rust” en symmetrie aanwezig. Een voorstel voor de reclame en bellen/postkasten (indien niet intern opgelost) ontbreekt nog.

Het voorstel is akkoord mits de vier openingen dezelfde vormgeving en invullingen krijgen, door:

Het lichtgekleurde kader bij de entree van de winkel achterwege te laten;
De entreedeuren naar de bovenwoningen over de volle hoogte van de gevelopening door te zetten (geen bovenlicht(en) toepassen) en minder verticale opdelingen toepassen;
Ook bij de andere puien zo weinig mogelijk verticale en/of horizontale onderverdelingen worden toegepast. En waar opdeling wel nodig is, die in alle vier de gevelopeningen op dezelfde manier vorm te geven.

Markt 7 Middelburg

Voor: Het realiseren van appartementen in een gemeentelijk monument
Advies: Aangehouden

Het plan is behandeld op de onderstaande onderdelen, in een globale vorm waarbij het definitieve advies afhangt van de verdere uitwerking en eventuele later nog te beschouwen wijzigingen.

Het Adviesteam merkt op dat een deel van de opmerkingen van 25 april 2024 (nog) niet is verwerkt in het plan. Het Adviesteam merkt wel op verheugd te zijn met het achterwege laten van de loggia aan de zijde van de Markt.

Het realiseren van de ontsluiting van de verdiepingen in de oksel van het gebouw blijkt vanwege de bestaande ontsluiting met de lift op de begane grond, niet mogelijk. Het nu voorliggende voorstel om de ontsluiting aansluitend aan de tweede topgevel vanaf de Keldermanstraat en aansluitend aan de bestaande zinken opbouw te realiseren is alsnog akkoord. Ook het plat afgedekte “verbindingsstuk” tussen de diverse binnendakvlakken is voorstelbaar mits de zichtbare dakvlakken volledig gesloten blijven.

De toe te voegen dakkapellen aan de straatzijde, Keldermanstraat en Markt zijn niet akkoord. De dakkapellen zijn te “grof”, zijn niet uniform en staan niet op juiste plaats in het dakvlak. Ook het “koppelen” van dakkapellen is geen goed idee, de gekoppelde dakkapellen worden te dominant. Geadviseerd wordt zeer terughoudend te zijn met het aantal dakkapellen aan de straatzijde en de vormgeving beter af te stemmen op de bestaande dakkapellen. De dakvlakken moeten zo veel mogelijk intact blijven, er moet zoveel mogelijk dakvlak zichtbaar blijven.

Daarnaast wordt geadviseerd:

De bestaande ramen in de gevels intact te laten en de benodigde deuren in de beide achtergevels en de zijgevels, aan de achterzijde van het complex, in het metselwerk van de gevels in te zagen tussen de vensters;
de bestaande trappen te handhaven, in het plan in te passen;
de indeling en inrichting van de voormalige “bediendenkamers” op de zolders, met onder meer vaste kasten, intact te laten;
de installaties, zonnepanelen, enz. in het ontwerp op te nemen, aan te geven op tekening.

Tot slot wordt verzocht het plan verder uit te werken met inachtneming van bovenstaande opmerkingen.

Markt 23 Middelburg

Voor: Verbouwen pand met bovenwoning
Advies: Aangehouden

De architect en de opdrachtgever lichten het aangepaste plan toe. Daarbij wordt ook de in hun ogen lange voorgeschiedenis van het plan genoemd. De architect geeft daarbij ook aan het idee te hebben in een meningsverschil over de ontwerprichting voor het plan te zijn beland. Om die reden ligt nu een voorzet voor een alternatief plan voor, om weer in gesprek te komen over een mogelijke oplossing. Waarbij door zowel de opdrachtgever als de architect wordt aangegeven dat het nu voorliggende concept niet hun voorkeur heeft.

De voorzitter van het ARK geeft na de toelichting aan dat er nog steeds een verschil van opvatting is over wat bij een monument in het algemeen, en bij dit gemeentelijk monument in het bijzonder, prevaleert. Uitgangspunt van het ontwerp zou wat het ARK, en de huidige monumentenzorg, betreft de monumentwaarden moeten zijn, waar de bestaande pui een belangrijk onderdeel van uit maakt. De architectuur, het esthetische aspect, of een plan “mooi” of “lelijk” is, is bij monumenten niet, of veel minder, van belang.

Het bestaande vormt bij een monument altijd het uitgangspunt en aanpassingen dienen dan ook binnen dat kader te passen met respect voor de monumentwaarden. Zeker als het, zoals in dit geval, een laatste wederopbouwpui in Middelburg betreft die zich inclusief de etalages nog in de oorspronkelijke staat bevindt. Het verleden beleefbaar houden is daarom essentieel voor zowel het monument zelf als de stad in zijn totaliteit en daarom is in het verleden de status van monument toegekend om dit te borgen.

Zoals in een eerder stadium al is aangegeven, is er op het vorige ontwerp wat betreft de architectuur weinig aan te merken. Het vorige ontwerp zou bij een ander, niet monumentenpand, hoogstwaarschijnlijk positief worden geadviseerd. Er is ook geen discussie over de zorgvuldigheid waarmee naar het pand wordt gekeken.

Aangegeven wordt ook dat het op prijs wordt gesteld dat er naar een oplossing wordt gezocht die meer recht doet aan het monument. Het valt echter wel op dat er ook in dit voorstel veel ingrepen plaats vinden ten opzichte van de bestaande situatie. Er gebeurt te veel. Het Adviesteam vraagt zich af of het mogelijk is dichter bij de bestaande pui/gevel te blijven, het geheel “rustiger” en “soberder” te houden, door het linkerdeel van de gevel, inclusief de entree, intact te laten en aan de rechterzijde de toegang tot de bovenwoning te realiseren.

Daarbij wordt onderkend dat daarmee de symmetrie in de gevel voor een deel verloren zal gaan, maar in welke mate is afhankelijk van het ontwerp. Het ARK ziet echter wel mogelijkheden om, op een meer sobere manier en met handhaving van meer metselwerk, de gewenste symmetrie op een andere manier in de gevel aan te brengen.

De architect ziet die mogelijkheden niet. Voor hem is de symmetrie in de gevel, die ook in de bestaande gevel nadrukkelijk aanwezig is, cruciaal. De opdrachtgever geeft aan vooral de esthetiek van de gevel, zoals in het vorige plan, belangrijk te vinden.

Het Adviesteam merkt tenslotte op dat de meningen duidelijk uiteen lopen. De architect en opdrachtgever wordt verzocht het nu voorliggende ontwerp als stap 1 te zien en te trachten de volgende stap te zetten. Ze adviseert daarbij de huidige gevel met de vitrines als een kans te zien in plaats van als een obstakel en vraagt verder te onderzoeken hoe de gewenste symmetrie op een andere, meer ingetogen, minder gelaagde/contrastrijke wijze aangebracht kan worden.

Wellicht dat het summier uitwerken van enkele varianten als bespreekschetsen tot de mogelijkheden behoort.

Vlasmarkt 33-35 Middelburg

Voor: het wijzigen van de gevel
Advies: Aangehouden

Het plan voor het wijzigen van de voorgevel van dit pand wordt door de ontwerper mondeling toegelicht. Hij geeft onder andere aan dat bij het linker buurpand enige tijd geleden een vergelijkbare aanpassing van de gevel is uitgevoerd.

Het Adviesteam kan zich voorstellen dat ook bij dit pand de bestaande winkelpui wordt vervangen door een gevelindeling die meer aansluit bij de nieuwe woonfunctie. Echter bij het buurpand, een minder breed pand, zijn de onderlinge verhoudingen in de gevel beter. En de huidige winkelpui is meer onderscheidend in zijn vormgeving.

Het Adviesteam overweegt daarbij, dat de diversiteit van een gevelwand van een beschermd stadsgezicht mede wordt gevormd door dergelijke voormalige winkelpuien die de gebruiksgeschiedenis tonen van de panden zelf en de straat, en een zeer waardevol onderdeel zijn van de diversiteit in het beschermde stadsgezicht. Door het steeds vaker verdwijnen van dergelijke winkelpuien is de waarde daarvan alleen maar toegenomen.

Geadviseerd wordt bij deze gevel de bestaande buitenranden van de pui, indien mogelijk inclusief de bovenlichten, te handhaven en binnen dat kader een nieuwe indeling te maken. Het is voorstelbaar dat er twee voordeuren worden gemaakt, zodat elke woning zijn eigen voordeur heeft.