Notulen vergadering WARK 20 april 2023

Een verslag van de vergadering van het Walchers Adviesteam Ruimtelijke Kwaliteit van 20 april 2023.

Deel I: Adviezen ruimtelijke- / beeldkwaliteit

Aanwezig:

ir. L. Brink, architect, voorzitter
ir. A. Goemans, architect, lid
ing. P. Meulmeester, secretaris

Jazzroute 55 Middelburg

Voor: het plaatsen van een dakserre
Advies: Akkoord mits

Het Walcherse Adviesteam Ruimtelijke Kwaliteit beoordeelt aanvragen op basis van de “Nota Ruimtelijke Kwaliteit gemeente Middelburg 2016”. Daarbij dient bij de beoordeling op dit bouwperceel met de volgende criteria rekening te worden gehouden: de vaste criteria en gebied 3 “de Uitbreidingswijken”.

Het voorstel voor het plaatsen van een dakserre op het voordakvlak van deze woning is akkoord mits de dakserre wordt uitgelijnd met het (brede) kozijn op de eerste verdieping.

Klaverakker 18 Arnemuiden

Voor: het plaatsen van een kap op de garage
Ontwerp: Aannemersbedrijf Wondergem B.V.
Advies: Akkoord

Het plan voor het plaatsen van een kap op de garage aan deze woning voldoet aan de in de nota opgenomen criteria. Het voorstel is akkoord.

Leeuwerikstraat 5 Middelburg

Voor: het uitbreiden van de woning door middel van een dakopbouw
Aanvrager: Bouwbedrijf Kambier B.V.
Ontwerp: Bouwconsult37 B.V.
Advies: Akkoord mits

Het plan voor het plaatsen van een dakopbouw op deze woning is akkoord mits:

de dakopbouw over de volle breedte (tussen de schoorstenen) van het dak wordt aangebracht, zoals elders in de wijk. Dat levert zowel in de doorsnede/de kopgevel als in het vooraanzicht een beter/evenwichtiger beeld op;
de kopgevel van de dakopbouw aan de straatzijde in witte steen(strips) wordt uitgevoerd, als de woning;
dezelfde detaillering voor de kozijnen, dakranden, enz. wordt toegepast als bij de woning.

Oude Koudekerkseweg 9 Middelburg

Voor: het renoveren van de voorgevel
Ontwerp: Advies- en Tekenburo Bouwkunde R. Willems B.V.
Advies: Akkoord mits

Het aangepaste plan voor het renoveren van de voorgevel van dit pand is akkoord mits:

de dakkapel op het voordakvlak niet breder wordt dan 50% van de breedte van het dakvlak;
er geen dichte delen in de voorgevel van de dakkapel worden toegepast;
de dakkapel op het voordakvlak niet hoger wordt uitgevoerd dan 1,50 m. (even hoog als de dakkapel op het buurpand);
er een slanker/minder hoog boeiboord wordt toegepast (als bij dakkapel op het buurpand).

Oude Koudekerkseweg 50 Middelburg

Voor: het verbouwen van het pakhuis
Aanvrager: Onderhoudbedrijf Van Keulen
Ontwerp: Advies- en Tekenburo R. Willems B.V.
Advies: Aangehouden

De beoordeling van dit plan door het WARK is op verzoek van de afdeling Leefomgeving opgeschort.

Het plan past niet in het bestemmingsplan en er is nog geen overeenstemming over het al of niet meewerken aan een ontheffing.

Podium 3 Middelburg

Voor: het aanbrengen van bestickering/reclame aan de entree
Aanvrager: Monkey Town Middelburg
Advies: Niet akkoord

Het voorstel voor het aanbrengen van niet doorzichtige raamfolie met diverse afbeeldingen en de tekst “Monkey Town indoor speelparadijs” voldoet niet aan de in de nota opgenomen criteria:

plakfolie mag alleen op de begane grond, de toegangsdeuren en de ramen er direct naast, worden aangebracht;
er mag op de pui op de begane grond (zoals hierboven beschreven) voor maximaal 30% van de oppervlakte van dit deel van de pui plakfolie worden aangebracht;
de hoogte van de tekst “Monkey Town indoor speelparadijs” mag maximaal 10% van de hoogte van de gevel bedragen;
de totale oppervlakte van de reclame mag maximaal 2% van het oppervlak van dit deel van de gevel bedragen.

Het Adviesteam zit geen reden van de in de nota opgenomen criteria af te wijken. het voorstel is niet akkoord.

Geadviseerd wordt het plan zodanig aan te passen dat het aan de hierboven genoemde criteria voldoet.

Slaak, kavel A21, Arnemuiden

Voor: het bouwen van een woning
Ontwerp: Joos Nijsse Architectuur
Advies: Aangehouden

De getoonde ontwerpschets/massastudie voor het bouwen van een vrijstaande woning op dit perceel is voorstelbaar mits de begane grond/het basement wordt uitgevoerd in rode (ruwe) baksteen en de opbouw/de verdieping wordt uitgevoerd in zink (of een vergelijkbaar materiaal). Zink refereert daarbij het sterkst aan een hellend dak, zoals voor deze kavels is voorgeschreven.

Er wordt nadrukkelijk opgemerkt dat het toepassen van wit stucwerk niet akkoord is. Beperk het aantal materialen op de verdieping tot maximaal twee; zink en glas.

Het Adviesteam merkt op er zich van bewust te zijn, dat het beeldkwaliteitsplan om een kap vraagt. Indien het plan op hierboven beschreven wijze wordt aangepast/uitgevoerd ziet het Adviesteam echter wel mogelijkheden om van het beeldkwaliteitsplan af te wijken.

Verzocht wordt het plan verder uit te werken en opnieuw voor te leggen.

Tarweakker 18 Arnemuiden

Voor: het uitbreiden van de bestaande dakkapel
Advies: Niet akkoord

Het plan voor het verbreden van de dakkapel op het voordakvlak van deze woning voldoet niet aan de in de nota opgenomen criteria. De breedte van een dakkapel op het voordakvlak mag maximaal 50% van de breedte van het dak zijn. En in de voorgevel van de dakkapel mogen geen dichte delen voorkomen. Het voorstel is dan ook niet akkoord.

Tot slot wordt opgemerkt dat voor een eventuele vervolg beoordeling een tekening van de woning/het dakvlak met daarop aangegeven de gewenste dakkapel dient te worden aangeleverd.

Torenweg 2 Middelburg

Voor: het bouwen van een woning
Ontwerp: BWZ Adviseurs en Architecten
Advies: Akkoord

Het aangepaste en verder uitgewerkte plan voor het bouwen van een vrijstaande woning op dit perceel is akkoord.

Koudekerkseweg 14 Middelburg

Voor: het bouwen van 5 woningen

Naar aanleiding van de opmerkingen van het WARK van 30 maart jl. zijn er wat aanpassingen aan het plan gedaan, is een en ander verduidelijkt.

Het WARK merkt over de aanpassingen het volgende op:

zet het lage tuinmuurtje ook door langs de parkeervakken op de kop van het blokje woningen. Op die manier wordt voorkomen dat de bij de hoekwoning naar binnen wordt geschenen, wordt de privacy van de hoekwoning vergroot;
voer alle gevels in één kleur metselwerk uit en pas mogelijk alleen bij metselwerk verbijzonderheden een andere kleur metselwerk toe;
geef op tekening aan waar de buitenunits van de warmtepompen worden gesitueerd.

Deel II: Adviezen monumenten/beschermd stadsgezicht/beeldkwaliteit

Aanwezig:

ir. L. Brink, architect, voorzitter
ir. A.G.M. Goemans, architect, lid
M. Bimmel, bouwhistoricus, lid
drs. K. Emmens, bouwhistoricus, lid
ing. P. Meulmeester, secretaris

Bellinkstraat 37 Middelburg

Voor: het verplaatsen en vergroten van het dakvenster
Aanvrager: Bouwbedrijf Kambier B.V.
Ontwerp: Bouwconsult37 B.V.
Advies: Niet akkoord

De monumentendeskundigen hebben dit pand, voorafgaand aan de vergadering, vanaf de straat bekeken.

Het plan voor het vergroten van een bestaand dakvenster en het plaatsen van een extra dakvenster op de twee naar de openbare weg gekeerde dakvlakken van dit rijksmonument doet te veel afbreuk aan de historische waarden en aan de beeldkwaliteit van dit pand. Bij deze afweging hoort tevens dat het uitgangspunt is dat het dakvlak zoveel mogelijk gesloten dient te blijven.

In de betreffende voordakvlakken zijn al meerdere dakdoorbrekingen aanwezig, in de vorm van dakkapellen, dakramen en afvoerkanalen. Een verdere vergroting en uitbreiding van de al aanwezige dakdoorbrekingen is ongewenst.

Het pand is een beschermd rijksmonument. Conform de Nota is ons beleid er op gericht om historische waarden van beschermde monumenten te behouden en daarom ingrepen in historische bouwmassa’s te voorkomen dan wel te beperken. In dit geval hebben al meerdere ingrepen in de beide monumentale dakvlakken plaatsgevonden. De voorgestelde extra ingrepen brengen een verdere verschraling van de historische beeldkwaliteit en verval van historisch materiaal met zich mee. Dat is vanuit het oogpunt van behoud van de historische kwaliteiten van het monument ongewenst.

Brakstraat 30 Middelburg

Voor: het maken van twee appartementen op de begane grond
Architect: De Gaaij Architectuur
Advies: Niet akkoord

De monumentendeskundigen hebben dit pand voorafgaand aan de vergadering bezocht.

Het plan voor het realiseren van twee appartementen op de begane grond van dit rijksmonument, en dan vooral het realiseren van twee badkamers/douches, doet te veel afbreuk aan de hoge historische kwaliteit van met name het interieur, de betimmering/lambrisering, van de huidige voorkamer. Het voorstel is niet akkoord.

Geadviseerd wordt te onderzoeken of er een douche/badkamer in de huidige achterkamer kan worden gerealiseerd. Het interieur van de huidige achterkamer is historisch ook waardevol, echter hier doen eventuele ingrepen minder afbreuk.

Daarnaast dringt het Adviesteam erop aan het realiseren van een appartement in de relatief recente lage aanbouw te mogen realiseren. Dat voorkomt aantasting van het wel historische/monumentale deel van het rijksmonument.

Het Groene Woud 1 Middelburg

Voor: het aanpassen van de buitenruimte het groene woud
Aanvrager: Gemeente Middelburg
Advies: Akkoord

Het plan voor het aanpassen van de buitenruimte van de HZ/JRCZ aansluitend aan het Bolwerk, wordt door de vertegenwoordigers van de gemeente (de aanvrager) en de landschapsarchitect van BoschSlabbers mondeling toegelicht.

Het nu voorliggende plan is na deze nadere toelichting akkoord.

Het Adviesteam verzoekt, waar mogelijk, nog extra groen van voldoende kwaliteit toe te voegen en geeft daarnaast aan het alsnog bij de herinrichting betrekken van het fietspad langs het terrein van “Tref” zeer aan te bevelen.

Hoogstraat 10 Middelburg

Voor: het restaureren van het gehele pand en binnen het woonhuis opsplitsen in drie appartementen
Aanvrager: De Visser Holding B.V.
Advies: Aangehouden

De eigenaar/indiener verzoekt aan te geven wat de precieze rol van het WARK is en licht vervolgens toe welke acties er tot nu toe zijn ondernomen, in gang gezet.

Het Adviesteam geeft beknopt aan dat het WARK het college van B&W adviseert over ingediende (concept)aanvragen omgevingsvergunning. Specifiek voor monumenten is er ook een adviserende rol richting indieners.

Er wordt gewerkt aan een bouwhistorische verkenning en er is door een conservatie-, restauratiedeskundige, gespecialiseerd in wandversieringen, een offerte uitgebracht voor het in situ conserveren van de in het pand aanwezige wandschildering en het (deels) zichtbaar laten van de schildering/decoratie.

Zij heeft daarbij naar het totale pakket gekeken, dus ook de “drager” achter het pleisterwerk waarop de decoratie is aangebracht.

Het Adviesteam geeft aan voorstander te zijn van het in situ conserveren, restaureren en zichtbaar maken van de wandversiering. Met name het zichtbaar houden wordt gewaardeerd omdat daarmee de kans op behoud op de lange termijn wordt vergroot. Het Adviesteam verzoekt bij de restaurateur na te vragen hoe zij de kwaliteit van de drager achter het pleisterwerk, de delen van de drager die nu niet zichtbaar zijn, inschat en of zij kan garanderen dat de drager duurzaam gerestaureerd kan worden en daardoor de wandversiering volledig te handhaven is.

Het Adviesteam geeft ook aan dat het realiseren van drie appartementen, vooral als gevolg van de benodigde brandwerende voorzieningen tussen de appartementen, wellicht een te grote impact heeft op de historische/monumentale waarden van het (interieur van het) pand.

De aanvrager geeft aan al overleg over de te nemen brandwerende voorzieningen te hebben gehad met de brandweer. Daaruit kwam naar voren dat de benodigde ingrepen weinig of geen impact hebben op de bestaande wanden, balklagen, trappen, lambriseringen, enz. Het is volgens de brandweer niet nodig tussen de balken van de verdiepingsvloeren te isoleren.

Er ontstaat enige onduidelijkheid over de wijze van isoleren. Uitgangspunt van het WARK tot nu toe is, conform een brochure van de RCE, om de balkkoppen, blokkeels, enz. rondom volledig (ook wat betreft de aftimmering met gipsplaat) vrij te houden. De indiener van het plan baseert zich op een brochure van de RCE die iets anders aangeeft.

Het Adviesteam geeft verder aan dat:

de scheidingswanden onder de kap naast de spanten moeten worden geplaatst (de spanten niet opnemen in de scheidingswanden);
er zorgvuldig naar de benodigde ventilatie achter nieuw aan te brengen wanden en dergelijke moet worden gekeken.
er rekening moet worden gehouden met trillingen tijdens de bouw
er meer inzicht moet worden verschaft over de dampopenheid van de voorzetwand(en).

Tot slot merkt het Adviesteam op waardering te hebben voor de zorgvuldige manier waarop de eigenaar/indiener een en ander heeft voorbereid. Verzocht wordt de bouwhistorische verkenning alsnog toe te sturen, antwoord te geven op de nog openstaande vragen met betrekking tot de conservering/restauratie van de wandversiering en het plan verder uit te werken.

Molenberg 17-25 Middelburg

Voor: het renoveren en verduurzamen van appartementen
Aanvrager: Woongoed Middelburg
Architect: Burosalt B.V.
Advies: Akkoord mits

Het aangepaste plan voor het renoveren en verduurzamen van deze appartementen is akkoord mits:

het “dakje” boven de balkons wordt geminimaliseerd, minder grof wordt uitgevoerd, bijvoorbeeld met een stalen of aluminium plaat van enkele mm;
in de dakrand metselwerk (steenstrips) wordt toegepast, zoals in het gevelbeeld is aangegeven;
er balkonhekjes met verticale metalen strips worden toegepast.

Noordweg 402 Middelburg

Voor: het plaatsen van zonnepanelen op het achtererf
Advies: Akkoord mits

Het plan voor het plaatsen van zonnepanelen op het erf bij dit rijksmonument is akkoord mits:

de panelen zo laag mogelijk, met een hellingshoek van 10 graden, worden geplaatst. Op die manier wordt de impact op de omgeving, het beschermde stadsgezicht zo klein mogelijk gehouden;
de haag die de panelen aan het zicht vanaf de belendende percelen moet onttrekken minimaal even hoog wordt als de bovenzijde van de panelen en voldoende lang (langer dan de volledige breedte van de panelen).

Rotterdamsekaai 61 Middelburg

Voor: het verbouwen van het pand Meulenberg media
Architect: Joos Nijsse Architectuur
Advies: Akkoord mits

Het aangepaste plan voor het verbouwen van het pand Rotterdamsekaai 61 tot zes appartementen en het realiseren van zes stadswoningen op het achter terrein is akkoord mits:

er een monster van de toe te passen hardstenen gevelpanelen ter goedkeuring wordt voorgelegd. Daarbij wordt opgemerkt dat imitatie hardsteen niet akkoord is;
aangegeven wordt hoe de hardstenen gevelplaten in de achtergevel worden bevestigd, en dan vooral de gevelplaten die aan de houten pergolaconstructie worden bevestigd. Daarbij wordt opgemerkt dat de hardstenen gevelplaten op de verdiepingen nu te veel lijken te “zweven”. Wellicht dat de hardstenen gevelpanelen op de eerste en tweede verdieping (de dubbele T vorm) meer onderdeel van de structuur van de gevel kunnen worden gemaakt. Of wellicht beter nog achterwege kunnen blijven;
de doorgezette gevel (met opening) in de kopgevel van de stadswoningen achterwege wordt gelaten;
er een duidelijke relatie wordt gelegd (kleur, houtsoort) tussen de houten onderdelen van de achtergevel van de appartementen (de pergola) en de gevels van de stadswoningen;
het plan verder wordt uitgewerkt/gedetailleerd;
er monsters van de toe te passen gevelmaterialen ter goedkeuring worden voorgelegd.

Spuistraat 10 Middelburg

Voor: achterstallig onderhoud, verwaarlozing monument
Aanvrager: handhaving
Advies: overig/handhaaft vorig advies

Het Adviesteam geeft als reactie op het verzoek tot handhaving aan, dat groot onderhoud bij dit pand weliswaar wenselijk is, maar dat geen sprake is van een ernstige mate van verwaarlozing.

Daarbij speelt ook een rol dat alle onderdelen van de gevels, inclusief de kozijnen/ramen, van na de tweede wereldoorlog zijn. Er gaan ook indien kozijnen/ramen zouden moeten worden vervangen geen historische materialen/monumentenwaarden verloren.

Het Adviesteam wil in dit verband tevens opmerken dat er in de binnenstad, de beschermde stadsgezichten, diverse (rijks)monumentenpanden zijn aan te wijzen (bekend zijn) die in een veel ernstiger mate van verwaarlozing verkeren dan dit pand.

Bij die panden gaan (op termijn) zeker belangrijke monumentenwaarden verloren en/of zijn al monumentenwaarden verloren gegaan. De urgentie voor de instandhouding van bedoelde (rijks)monumentenpanden is daarbij veel hoger.

Tot slot merkt het Adviesteam op dat de beoordeling vanaf de buitenzijde heeft plaats gevonden. Er kan om die reden geen oordeel worden gevormd over (de monumentenwaarden van) het interieur van het pand Spuistraat 10.

Volderijlaagte 5 Middelburg

Voor: het bouwen van een compacte tweelaags eco stadsloft op locatie voormalige garage
Ontwerp: Vormverbeeld
Advies: Niet akkoord

De monumentendeskundigen hebben het pand/de locatie voorafgaand aan de vergadering bezocht.

Het plan voor het bouwen van een compacte eco stadsloft in twee lagen past, vooral gezien het gesloten karakter van de gevel op de verdieping, niet in deze historische omgeving. Het voorstel is niet akkoord.

Geadviseerd wordt:

de gevel iets terug te leggen ten opzichte van de gevels van de twee belendende panden. En iets duidelijker onder de goot van het rechter buurpand te blijven. In het nu voorliggende ontwerp fungeert het pandje nog te veel als verbinding tussen de twee buurpanden;
de maatvoering/verhoudingen tussen begane grond en verdieping meer in evenwicht te brengen;
het kenmerkende kapje van het huidige pandje terug te laten komen. Hiermee verzelfstandigd het pandje zich ook meer ten opzichte van de buurpanden;
een minder gesloten gevel op de verdieping te realiseren in een ander materiaal dan het nu voorgestelde houten lattenwerk. De houten gevel op de verdieping is in deze context, uitvoering, te uitgesproken;
meer relatie aan te brengen tussen de indeling van de gevels en de inwendige structuur.

Tot slot merkt het Adviesteam op positief te staan tegenover een eigentijdse invulling indien die invulling een meer ingetogen karakter krijgt.

Fundering NS-station

Er is overleg geweest over de bevindingen in het rapport van de contra-expertise. De belangrijkste conclusie is dat volledig herstel van de fundering, zoals voorgesteld door de adviseur van de aanvrager, niet nodig is.

Er is geadviseerd extra metingen te doen naar de zakking van (delen van) het gebouw.

Er wordt een vervolgafspraak ingepland. Wie de nieuwe architect wordt (en of er een nieuwe architect komt) is nog niet duidelijk.

Opgemerkt wordt ook dat het samen optrekken met de RCE in dit dossier duidelijk meerwaarde heeft.

Overleg wethouders Schonis en Louws

Er zijn drie hoofdpunten besproken:

het omgevingsplan
het terrassenbeleid
de evaluatie van de Nota Ruimtelijke Kwaliteit (NRK)

Bij de evaluatie van de NRK is uitvraag gedaan naar de ervaringen met het WARK bij indieners van (bouw)plannen in de afgelopen twee jaar.

De twee meest in het oog springende resultaten zijn dat 64% van de respondenten gebruik maakt van het vooroverleg. En dat 54% van de respondenten een mindere ervaring met het WARK had (onder andere het verwijt dat er met twee maten wordt gemeten).

Gevraagd wordt dit verwijt concreter te maken.

De rol van het WARK zal na januari 2024 veranderen. De wethouders verwachten van het WARK een rol bij de nog in te stellen “ omgevingstafels”, een grotere rol in de initiatieffase van een plan.

Een dergelijke rol schuurt met de onafhankelijkheid van het WARK. er wordt gedacht aan een opzet waarbij twee leden van het WARK, als “gedelegeerde” deelnemen aan de omgevingstafel. Een dergelijke inzet vergt wel meer tijd en/of uitbreiding van het WARK. We spraken ook over een mogelijke uitbreiding van de WARK met een landschapsarchitect die gespecialiseerd is in natuur inclusief en klimaat adaptief ontwerpen.

Voorgesteld wordt bij andere gemeentes na te vragen hoe zij dat hebben opgelost/denken te gaan oplossen (Amsterdam/Maastricht).

Wat betreft participatie vragen de leden van het WARK zich af op welk moment omwonenden/belanghebbenden bij een plan/initiatief moeten worden betrokken.

Tot slot is ook nog kort gesproken over het verduurzamen van monumenten en welke rol het WARK kan spelen in het adviseren van eigenaren van monumenten op dat onderwerp. En is de wens uitgesproken door de wethouders dat er, door de beleidsafdeling van de gemeente, op korte termijn werk wordt gemaakt van het opstellen van een “dakenkaart” en een “terrassenkaart”. Beiden bedoelt om vooraf meer duidelijkheid te scheppen voor indieners en het afhandelen van aanvragen op die onderwerpen soepeler te laten verlopen.